နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ၏ သတင်းထုတ်ပြန်ရေးအဖွဲ့နှင့် သတင်းမီဒီယာများပြုလုပ်သည့် (၁၁)ကြိမ်မြောက် သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှတ်တမ်း

နေပြည်တော် ဇန်နဝါရီ ၁၄

နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ၊ သတင်းထုတ်ပြန်ရေးအဖွဲ့၏  (၁၁)ကြိမ်မြောက် သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲကို ယနေ့မွန်းလွဲပိုင်းတွင် ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးဌာန၊   ဝန်ကြီးရုံး စုပေါင်းအစည်းအဝေး ခန်းမ၌ ကျင်းပပြုလုပ်သည်။ အဆိုပါသတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ၊ သတင်းထုတ်ပြန်ရေး အဖွဲ့၏  အဖွဲ့ခေါင်းဆောင် ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်း၊   ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်အဖွဲ့ဝင်  ဦးခင်မောင်ဦးနှင့်ဌာနဆိုင်ရာမှ တာဝန်ရှိသူများက သတင်းမီဒီယာ များ၏ သိရှိလိုသည့်မေးမြန်းမှုများကို ပြန်လည်ဖြေကြားသည်။

ဦးစွာ ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက ယနေ့သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲသို့ တက်ရောက်လာကြသော ဝန်ကြီးဌာနများမှ သတင်းထုတ်ပြန်ရေးနှင့် ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူများ၊ သတင်းမီဒီယာများအားလုံးနှင့် ကြည့်ရှုနေကြသော တိုင်းရင်းသားပြည်သူအားလုံး   နှစ်သစ်အခါသမယမှာ ကျန်းမာရွှင်လန်းကြပါစေ

ဟု ဦးစွာမေတ္တာပို့သအပ်ပါကြောင်း၊ ယနေ့သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲတွင် ပြောကြားမည့် အကြောင်းအရာများမှာ (တစ်) ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံဝန်ကြီးချုပ်  Samdech Akka Moha Sena Padei Techo HUN SEM ၏ မြန်မာနိုင်ငံသို့ လာရောက်ခဲ့သောခရီးစဉ် (နှစ်)  ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်များ (သုံး) မြန်မာ-တရုတ်နယ်စပ်ကုန်သွယ်မှုဆောင်ရွက်ရာတွင် ယွမ်/ကျပ် တိုက်ရိုက် အသုံးပြုပေးချေရေး ဆိုင်ရာများ (လေး) ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ     SARS-CoV-2     Variant Omicron ကိစ္စသတိပေးချက်များ  (ငါး) ပညာရေးဆိုင်ရာ  ဆောင်ရွက်ချက်များ၊ (ခြောက်) NUG ၊ PDF အမည်ခံ အကြမ်းဖက်သမားများ၏ အကြမ်းဖက်လုပ်ဆောင်ချက်များ ဖြစ်ကြောင်း၊ (တစ်)မှ(ခြောက်)အထိ မိမိအနေဖြင့် ရှင်းလင်း ပြောပြသွားမည်ဖြစ်ပြီး  ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် အဖွဲ့ဝင် ဦးခင်မောင်ဦးက ဆက်လက် ရှင်းလင်းပြောကြားသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့နောက်  မေးခွန်းများမေးမြန်းခြင်းနှင့် ဖြေကြားခြင်း ကဏ္ဍဖြစ်ကြောင်း၊ မေးခွန်းများမေးရာတွင်  စနစ်တကျဖြစ်စေရေး အတွက် ယနေ့သတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲမှစပြီး အခမ်းအနားမှူးက မီဒီယာအမည်အလိုက် ဖိတ်ခေါ်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ဖိတ်ခေါ်ခံရသည့် မီဒီယာများအနေဖြင့် မေးခွန်းတစ်ခုစီ မေးမြန်းပေးရန်    ကြိုတင်မေတ္တာ ရပ်ခံလိုကြောင်း ပြောကြားသည်။

ပထမဦးဆုံးအနေဖြင့် ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၇ ရက်နေ့နှင့် ၈ ရက်နေ့တွင် ကမ္ဘောဒီးယားဝန်ကြီးချုပ်၊   အာဆီယံအလှည့်ကျဥက္ကဋ္ဌ   Samdech   Akka Moha Sena Padei Techo HUN SEM ၏ မြန်မာနိုင်ငံကို အလုပ်သဘောခရီးစဉ် လာရောက်လည်ပတ်မှုကို ပြောချင်ကြောင်း၊ မိမိတို့အနေဖြင့်  ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံအကြား တရားဝင်သံတမန်ဆက်ဆံရေးကို ၁၉၅၅ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၁၂ ရက်နေ့တွင် စတင်ထူထောင်ခဲ့ပြီး သံတမန်ဆက်ဆံမှု သက်တမ်း (၆၆)နှစ်ကြာမြင့်ပြီဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားသည်။

မိမိတို့နိုင်ငံ ကိုဗစ်-၁၉  တတိယလှိုင်းကာလဖြစ်ချိန် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ သြဂုတ်လ ၁၉ ရက်နေ့တွင် ကမ္ဘောဒီးယား ဝန်ကြီးချုပ်၏ စီစဉ်ပေးမှုနှင့် ကမ္ဘောဒီးယား ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးက မြန်မာနိုင်ငံကို လာရောက်ပြီး ကမ္ဘောဒီးယားအစိုးရနှင့် ပြည်သူလူထုက လှူဒါန်းသည့် ပစ္စည်းများနှင့်   ငွေများ၊ အာဆီယံလူသားချင်း စာနာထောက်ထားမှုနှင့် အကူအညီပေးအပ်ရေးညှိနှိုင်းမှုဗဟိုဌာန(AHA)က လှူဒါန်းသော အလှူငွေများကို လာရောက် ပေးအပ်ခဲ့ဖူးကြောင်း၊ ယခုလာရောက်သည့် ခရီးစဉ်တွင်လည်း ကိုဗစ်-၁၉   ဆိုင်ရာပစ္စည်းကို   ပေးအပ်လှူဒါန်းခဲ့သည်ကို တွေ့နိုင်မည် ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားသည်။

လက်ရှိအာဆီယံဥက္ကဋ္ဌ၊ ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံဝန်ကြီးချုပ်၏ ခရီးစဉ်နှင့် ပတ်သက်၍  အမျိုးမျိုး ဝေဖန်ကြမှုများ ရှိကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံတို့သည် အရှေ့တောင်အာရှ    နိုင်ငံများအသင်း(အာဆီယံ)၊  ဧရာဝတီ-ကျောက်ဖယား-မဲခေါင် စီးပွားရေးပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှု မဟာဗျူဟာအသင်း၊ မဟာမဲခေါင်ဒေသခွဲအဖွဲ့  စသည်တို့တွင်  တူညီစွာ အဖွဲ့ဝင်ရောက်ထားသည့် နိုင်ငံများဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုခရီးစဉ်နှင့်ပတ်သက်၍   နိုင်ငံတကာဖိအားများ လျော့ကျသလားဟု မေးမြန်းမှုလည်းရှိကြောင်း၊   နိုင်ငံတကာဖိအား လျော့ကျလာခြင်းမဟုတ်ဘဲ  ဖိအားပေးသည့်ဘက်က  ဆက်လက် ဖိအားပေးနေမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ယခင်ကတည်းက မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် မှန်မှန်ကန်ကန် သဘောထားရှိသည့်နိုင်ငံများ၊  မြန်မာနိုင်ငံအပေါ် ရပ်တည်ချက် မှန်ကန်သောနိုင်ငံများက မြန်မာနိုင်ငံကို  ကမ္ဘာ့အခန်းကဏ္ဍတွင် ပြန်လည်မြှင့်တင်ပေးနေလျက် ရှိကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ယခင်ကတည်းက  ဖိအားပေးနေသည့် သူများကတော့ ဖိအားဆက်ပေးနေမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ နိုင်ငံကို မြှင့်တင်ပေးလိုသူကတော့ မြှင့်တင်ပေးမည် ဖြစ်သည်ကို ပြောလိုကြောင်း၊ ဖိအားကြောင့်  ပိပြားကြကြေးဆိုပါက ဖိအားပေးတိုင်း မြန်မာနိုင်ငံသည် ပိရမည်၊  ပြားရမည်ဆိုပါက မိမိတို့နိုင်ငံသည် ပြည်ထောင်စုနိုင်ငံအဖြစ် လွတ်လပ်ရေးရခဲ့မည်မဟုတ်သည့်အပြင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ မြေပုံသည်  လက်ရှိအနေအထားအတိုင်း ဆက်ရှိနေစရာအကြောင်းမရှိကြောင်း၊ Globalization ခေတ်တွင် တစ်နိုင်ငံနှင့်တစ်နိုင်ငံ အပြန်အလှန် ကူးလူးဆက်ဆံကြကြောင်း၊  ကိုယ့်နိုင်ငံအတွက် အကျိုးရှိမည်၊ မိမိနိုင်ငံအပေါ် မှန်ကန်စွာ ရှုမြင်နိုင်သည့်  နိုင်ငံများကို  ပိုမိုဆက်ဆံသွားမည်သာဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုအချက်မှာ လက်တွေ့ကျသော Reality ဖြစ်သည့် ခရီးလမ်းသာဖြစ်ကြောင်း၊  ကမ္ဘောဒီးယား နိုင်ငံဝန်ကြီးချုပ်၊ အာဆီယံအလှည့်ကျ ဥက္ကဋ္ဌအနေဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံကို ဒီဇင်ဘာလ ၇ ရက်နေ့မှ ၈ ရက်နေ့အထိ လာရောက်ခဲ့သောခရီးစဉ်တွင် ကောင်းမွန်ထူးခြားသည့် ရလဒ်များ ရရှိခဲ့ကြောင်း၊ ခရီးစဉ်နှင့်ပတ်သက်၍ ပူးတွဲသတင်းထုတ်ပြန်ချက်များ ထုတ်ပြန်ခဲ့သည်ကိုတွေ့နိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားသည်။

မြန်မာနိုင်ငံအစိုးရအနေဖြင့် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင်အဖွဲ့အစည်း (EAO) များနှင့် ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလကုန်အထိ အပစ်အခတ်ရပ်စဲကြောင်း  ကြေညာခဲ့ပြီး ၂၀၂၂ ခုနှစ် နှစ်ကုန်အထိ ထပ်မံတိုးမြှင့်သွားရန်လည်း   သဘောတူခဲ့ကြောင်း၊ သက်ဆိုင်သူများ အားလုံးအနေဖြင့် နိုင်ငံနှင့် ပြည်သူများ၏ အကျိုးစီးပွားကို ရှေးရှုလျက် အပစ်အခတ်ရပ်စဲမှုကိုလက်ခံရန်၊ အကြမ်းဖက် လုပ်ရပ်များအားလုံးကို အဆုံးသတ်ရန်နှင့်  တတ်နိုင်သမျှ ထိန်းသိမ်းရန် တောင်းဆိုခဲ့ကြောင်း၊   တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများနှင့် အပစ်အခတ်ရပ်စဲရေး ဆွေးနွေးပွဲများတွင် မြန်မာ နိုင်ငံဆိုင်ရာ အာဆီယံအထူးကိုယ်စားလှယ်၏ ပါဝင်မှုကို မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် ကြိုဆိုခဲ့ကြောင်း၊ နှစ်ဖက်ခေါင်းဆောင်များသည် ပြည်သူများအတွက်   လူသားချင်းစာနာကူညီပံ့ပိုးမှုများပေးအပ်ရာတွင်  အမှန်တကယ် လိုအပ်သူများထံကို ရောက်ရှိရန် အတွက်   အာဆီယံဥက္ကဋ္ဌ၏   အထူးကိုယ်စားလှယ်၊ အာဆီယံအတွင်းရေးမှူးချုပ်၊ AHA စင်တာမှ ကိုယ်စားလှယ်များ၊ မြန်မာနိုင်ငံ   ကြက်ခြေနီအသင်းနှင့် သက်ဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂလက်အောက်ခံ အဖွဲ့အစည်းကဲ့သို့   သက်ဆိုင်သူများအကြား အစည်းအဝေး တစ်ရပ်ကျင်းပရေးအတွက် အားပေးသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အမှန်တကယ် လိုအပ်လျက်ရှိသော ပြည်သူများထံသို့ လူသားချင်းစာနာမှု အကူအညီများကို ခွဲခြားမှုမရှိဘဲ   ပေးအပ်ရန်နှင့် ကိုဗစ်-၁၉ ကာကွယ် ဆေးထိုးနှံရန်အတွက် သင့်လျော်သည့်ယန္တရားများနှင့် အစီအစဉ်များကို ထပ်မံဆောင်ရွက်သွားရန် အရေးကြီးကြောင်းနှင့်  လူ့အသက်ကယ်ဆယ်ရေးသည် အရေးကြီးဆုံးကိစ္စဖြစ်သည့်အတွက် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သွားရန်   နှစ်ဖက်ခေါင်းဆောင်များက   အသိအမှတ်ပြုခဲ့ကြကြောင်း၊ နိုင်ငံတော်   ဝန်ကြီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်အနေဖြင့်လည်း  ကိုဗစ်-၁၉ နှင့်  ပတ်သက်သည့် ကာကွယ်ဆေးများ၊   အကူအညီများကို မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း၌  မည်သည့်နေရာ၊ မည်သည့်ဒေသကိုမဆို  ပို့ဆောင်ပေးမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ဒုတိယဝန်ကြီးချုပ်နှင့် နိုင်ငံခြားရေးနှင့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်ရေးဝန်ကြီး H.E.Mr.PRAK Sokhonn (ဖရက်ဆုတ်ခွန်း)ကို အာဆီယံဥက္ကဋ္ဌ၏ အထူးကိုယ်စားလှယ် အဖြစ် ခန့်အပ်မည့်အပေါ် ကြိုဆိုကြောင်းနှင့် အာဆီယံပဋိညာဉ်စာတမ်းနှင့်အညီ အာဆီယံတူညီ ဆန္ဒ(၅)ချက် အကောင်အထည်ဖော်နိုင်ရေးကို အပြည့်အဝပံ့ ပိုးသွားမည်ဆိုသည်ကို ဆွေးနွေးနိုင်ခဲ့ကြောင်း၊ ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံ၏ ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်က ရရှိခဲ့ သည့် အတွေ့အကြုံများနှင့် သင်ခန်းစာများအပေါ်အခြေခံပြီး   သက်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများအားလုံး၏ ပူးပေါင်းပါဝင်မှု၊ သဘောတူညီမှု၊ အလုံးစုံငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် အမျိုးသားပြန်လည်သင့်မြတ်ရေးကို ဖော်ဆောင်နိုင်ရေးကိုလည်း အလေးထားပြောကြားခဲ့ကြောင်း၊   အာဆီယံအထူးကိုယ်စားလှယ်၏ မြန်မာနိုင်ငံခရီးစဉ်ကို ပံ့ပိုးပေးရန်နှင့်  လက်ရှိပြည်တွင်း အခြေအနေများကို   ထည့်သွင်းစဉ်းစားလျက် သက်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်း အားလုံးနှင့် တွေ့ဆုံနိုင်ရေးကို ဆွေးနွေးနိုင်ခဲ့ကြောင်း ပြောကြားသည်။

မိမိတို့နိုင်ငံအနေဖြင့် နိုင်ငံတကာနှင့် ဒေသတွင်းနိုင်ငံများ၏    ဆက်ဆံရေး၌ သက်ရောက်မှု ရှိလာ နိုင်သော   ပြင်ပအကြောင်းတရားများကိုလည်း ထည့်သွင်းပြောကြားလိုကြောင်း၊ ပြီးခဲ့သည့်နှစ်၊ ဒီဇင်ဘာ ၂ ရက်နေ့တွင် အမေရိကန်နိုင်ငံက ပြဋ္ဌာန်းလိုက်သော အမျိုးသားကာကွယ်ရေးဥပဒေ (National Defense Authorization Act-NDAA)သည်   ယင်းနိုင်ငံ၏ ကာကွယ်ရေးဘတ်ဂျက်ကို ယခင်နှစ်ကထက် ၅ ရာခိုင်နှုန်း  တိုးမြှင့်သတ်မှတ်လိုက်မှုရှိကြောင်း၊ ထိုသို့  ကာကွယ်ရေး ဘတ်ဂျက်တိုးမြှင့်ရာတွင် ၎င်းတို့အနေဖြင့် အင်ဒို-ပစိဖိတ်ဒေသအတွက် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၇ ဒသမ ၁ ဘီလီယံကို အသုံးပြုမည်ဟု သတ်မှတ်လိုက်ကြောင်း၊ ယခင်က ၎င်းတို့အလေးပေးခဲ့သော  ယူကရိန်းနိုင်ငံကိစ္စကို သုည ဒသမ ၃ ဘီလီယံသာ သုံးစွဲရန်စီစဉ်ထားကြောင်း၊ ဥရောပတိုက်အတွက်ကိုမူ ၄ ဘီလီယံသာ  သုံးစွဲရန်စီစဉ်ထားကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် အမေရိကန်အနေဖြင့် ယခုအချိန်တွင်     မည်သည့်ဒေသကို စိတ်ဝင်စားဆုံးလဲ၊  မည်သည့်ဒေသကို အာရုံအကျဆုံးလဲကို    သိသာကြောင်း၊ အင်ဒို- ပစိဖိတ်ဒေသအတွက် ၇ ဘီလီယံသာသုံးစွဲမှုသည် တရုတ်နိုင်ငံကို ထိန်းချုပ်ရန်သာ အဓိကဟုပြောချင်ကြောင်း၊ ယူကရိန်းနှင့် ဥရောပတစ်ခုလုံးမှ ၄ ဒသမ ၃ ဘီလီယံသာရှိပြီး အင်ဒို- ပစိဖိတ်အတွက် သုံးစွဲမှုကိုမမီကြောင်း၊  အင်ဒို-ပစိဖိတ်ရပ်ဝန်းဒေသကို အင်အားကြီးနိုင်ငံများ တစ်နေ့

တခြားအားပြိုင်လုပ်ဆောင်နေမှုများကို တွေ့ရကြောင်း၊ မိမိတို့ အာဆီယံနိုင်ငံများတွင်လည်း အကျိုးသက်ရောက်မှုရှိကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် လွှမ်းမိုးလိုသောနိုင်ငံကြီးများ အပြိုင်အဆိုင် လုပ်နေသည်မှာ  မဆန်းပါကြောင်း၊ ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလ ၁၅ ရက်တွင် အမေရိကန်၊ ဗြိတိန်နှင့် သြစတြေးလျနိုင်ငံတို့သည်  ၃ နိုင်ငံပါဝင်သည့်   လုံခြုံရေးဆိုင်ရာမဟာမိတ်(AUKUS) အဖွဲ့အစည်း ကိုလည်း ဖွဲ့စည်းထူထောင်ခဲ့ကြောင်း၊ ထိုသို့ဖွဲ့စည်းပြီးနောက် ငွေကြေးကိစ္စများ ပါဝင်လာခြင်း ဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့အပြင် ၂၀၁၇ ခုနှစ်က ဖွဲ့စည်းခဲ့သော (QUAD)ဆိုသည့်  အဖွဲ့အစည်းလည်းရှိကြောင်း၊ ဒေသတွင်း နိုင်ငံများအပေါ် လွှမ်းမိုးမှုရှိရန်နှင့် တရုတ်နိုင်ငံကို ထိန်းချုပ် နိုင်ရန်   ရည်ရွယ်ထားသည့် သဘောဖြစ်သည်ဟု အများစုက သုံးသပ်ထားကြောင်း၊ အမေရိကန်နိုင်ငံသည်   ဒီမိုကရေစီနှင့် လူ့အခွင့်ရေးဆိုသော    အရာများကိုအသုံးချပြီး ၎င်းနှင့်သဘောထားတိုက်ဆိုင်မှု မရှိသည့် နိုင်ငံများ အပေါ် လွှမ်းမိုးထိန်းချုပ်ရန်နှင့် ပြည်တွင်းရေးကိစ္စများတွင်  Double Standard ဟုခေါ်သည့် လိုတစ်မျိုး၊ မလိုတစ်မျိုး မူဝါဒများကျင့်သုံး၍  နည်းလမ်းပေါင်းစုံနှင့် စွက်ဖက်နိုင်ရန်   ပြင်ဆင်လုပ်ဆောင် နေသည်ကိုလည်း  သုံးသပ်ထားကြောင်း၊ မိမိတို့နိုင်ငံသည်   တရုတ်နိုင်ငံနှင့် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံတစ်ခု ဖြစ်ကြောင်း၊ ကောင်းမွန်သော၊   ဆက်ဆံရေးရှိသော နိုင်ငံလည်းဖြစ်ကြောင်း၊  မဟာမိတ်နိုင်ငံလည်း ဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုအကျိုးသက်ရောက်မှုများသည် မိမိတို့နိုင်ငံကိုလည်း သက်ရောက်စေမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုကြောင့်  မြန်မာနိုင်ငံကို အာဆီယံမျက်နှာစာဘက်လှည့်၍ ဖိအားပေးနိုင်ရန်  အမေရိကန်နိုင်ငံမှ တာဝန်ရှိသူများက ၎င်းတို့နှင့်အကျိုးတူ ဒေသတွင်းနိုင်ငံများကို မကြာခဏလာရောက်နေသည်ကို တွေ့ရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ အကြောင်းမဲ့ငွေကုန်ခံ၊ အချိန်ကုန်ခံ၍  မည်သူမှမလာကြောင်း၊ ၎င်း၏နိုင်ငံအကျိုးစီးပွားအတွက် ၎င်းတို့လုပ်နေကြခြင်းဖြစ်သည်ဟု ပြောလိုကြောင်း ပြောကြားသည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည်  အာဆီယံအဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံအဖြစ် ၁၉၉၇ ခုနှစ်တွင် ဝင်ရောက်ခဲ့ ကြောင်း၊  ထိုအချိန်က တပ်မတော်အစိုးရခေတ်ဖြစ်ကြောင်း၊ တစ်နိုင်ငံလုံး စစ်အုပ်ချုပ်ရေး (Martial Law)ဖြင့် အုပ်ချုပ်နေသည့်ခေတ် ဖြစ်ကြောင်း၊ ယခု မဲမသမာမှုကြောင့် နိုင်ငံတော်တာဝန်ကို တပ်မတော်အနေဖြင့် ခေတ္တထိန်းသိမ်းထားရကြောင်း၊ ၂၀၀၈ ခုနှစ် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေနှင့်အညီ အုပ်ချုပ်နေခြင်းဖြစ်ပြီး အရေးပေါ်ကာလဆိုင်ရာ ပြဋ္ဌာန်းချက်များနှင့်အညီ ဆောင်ရွက်ပြီးပါက ရွေးကောက်ပွဲပြန်လည်ကျင်းပပေးမည်ဟု ရှေ့လုပ်ငန်းစဉ်(၅)ရပ်၌ ထည့်သွင်းပြဋ္ဌာန်းထားပြီး ဖြစ်ကြောင်း၊ ၁၉၉၇ ခုနှစ်မှ ၂၀၁၁ ခုနှစ်အထိ ၁၃ နှစ်တာကာလအတွင်း၌ အာဆီယံအဖွဲ့ကြီးနှင့် လက်တွဲဆောင်ရွက်ခဲ့ကြောင်း၊ ယခုကာလတွင် အာဆီယံထဲ၌ မြန်မာ့အရေးရပ်တည်ချက်နှင့် ပတ်သက်ပြီး ကန့်ကွက်နေကြခြင်းသည် ပြင်ပဖိအား(မိမိပြောခဲ့သည့်အကြောင်းအရာများ)၊ နောက်ခံအကြောင်းတရားနှင့် နိုင်ငံရေးရည်မှန်းချက်များကြောင့်ဖြစ်ကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံသည် အာဆီယံကို နိုင်ငံအနေဖြင့်ဝင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ နိုင်ငံ၏ကိုယ်စားပြုမှုကို လေးစားရန်လိုအပ်ပြီး အချုပ်အခြာအာဏာပိုင်နိုင်ငံများ၏ တန်းတူရည်တူရှိရေး သဘောတရားကို ကုလသမဂ္ဂ ပဋိညာဉ်စာတမ်း၊ အပိုဒ်(၂) အပိုဒ်ခွဲ(၁)တွင် ကုလသမဂ္ဂသည် အဖွဲ့ဝင်အားလုံး၏ အချုပ်အခြာအာဏာ တန်းတူရည်တူရှိမှုအပေါ်တွင် အခြေခံသည်ဟု ဖော်ပြထားကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် အချုပ်အခြာ အာဏာကို အသိအမှတ်မပြုလျှင် နိုင်ငံအချင်းချင်း လွတ်လပ်စွာ ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်မှုရှိမည် မဟုတ်သည့်အပြင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ဥပဒေလည်း ရှိနိုင်မည်မဟုတ်ကြောင်း၊    အလားတူ အာဆီယံသည် အစိုးရမဟုတ်ဘဲ၊ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံအားလုံး တန်းတူရည်တူ အခွင့်အရေးရှိကြောင်း၊ ပြည်တွင်းရေးကို မစွက်ဖက်ရေး မူဝါဒရှိကြောင်း၊ အားလုံးသဘောတူညီမှသာ ဆုံးဖြတ်ချက် ချမှတ်နိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့်   အာဆီယံတွင် အဆိုပြုချက်၊ အကြံပြုချက်ကို အလေးထားမည် ဖြစ်သော်လည်း ပဋိညာဉ်စာတမ်းပါ မူဝါဒနှင့်လုပ်ထုံးလုပ်နည်းများက သွေဖည်မည့် လုပ်ဆောင်ချက်များကို   မိမိတို့၏ မှန်ကန်သည့်ဘက်ကသာ ရပ်တည်ဆောင်ရွက် ရွေးချယ်သွားမည်ကို ပြောကြားလိုကြောင်း၊  ကမ္ဘောဒီးယားနိုင်ငံသည် အာဆီယံ အလှည့်ကျဥက္ကဋ္ဌအဖြစ် တာဝန်ယူနေပြီဖြစ်သည့်အတွက် မှန်ကန်မျှတသော စွမ်းဆောင်ချက်များနှင့်အတူ အာဆီယံအသင်းကြီး၏ အောင်မြင်မှု အရပ်ရပ်ကို စွမ်းဆောင်နိုင်မည်ဟု မိမိတို့နိုင်ငံအနေဖြင့် အထူးယုံကြည်မိပါကြောင်း၊ အာဆီယံနိုင်ငံရေး-လုံခြုံရေး အသိုက်အဝန်း၊ အာဆီယံလူမှု-ယဉ်ကျေးမှု အသိုက်အဝန်းဟူသော မဏ္ဍိုင်ကြီးသုံးရပ်ဖြင့် အာဆီယံအသိုက်အဝန်း ၂၀၂၅ မျှော်မှန်းချက်အတွက် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိရာ မြန်မာနိုင်ငံသည် အာဆီယံ အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများနှင့်အတူ နီးကပ်စွာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်သွားမည်ကို ပြောကြားလိုကြောင်း ပြောကြားသည်။

ဆက်လက်၍ ဒုတိယအချက်အနေဖြင့် ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်တွေကို ပြောကြားလိုပါကြောင်း၊ နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီဥက္ကဋ္ဌ နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ၂၀၂၂ ခုနှစ် နှစ်သစ်ကူးနှုတ်ခွန်းဆက်စကားတွင် ၂၀၂၂ ခုနှစ်ဟာ အရေးပါတဲ့နှစ်ဖြစ်ပါတယ်။ လာမယ့် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၂ ရက်နေ့ဟာ စိန်ရတုပြည်ထောင်စုနေ့ဖြစ်ပြီး ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၄ ရက်နေ့ဟာ စိန်ရတု လွတ်လပ်ရေးနေ့ဖြစ်တဲ့အတွက် ယခုနှစ်ဟာ စိန်ရတုအကြိုကာလဖြစ်ပါတယ်။ ဒါကြောင့် ၇၅ နှစ်တာကြာခဲ့ပြီဖြစ်တဲ့ နိုင်ငံတော်ရဲ့ အချုပ်အခြာအာဏာ    ပိုမိုခိုင်မာစေဖို့ တိုင်းပြည်ဖွံ့ဖြိုး တိုးတက်ခြင်း အသီးအပွင့်များနဲ့ ပြည့်စုံဖို့အရေးကြီးပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် ဒီနှစ်မှာ ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ခြေလှမ်းသစ်များစရပါမယ်။      ကျွန်တော်တို့ရဲ့ ရှေ့လုပ်ငန်းစဉ် ၅ ရပ်ရဲ့ စတုတ္ထအချက်ထဲမှာလည်း   ဖော်ပြထားပြီးဖြစ်လို့ သက်ဆိုင်ရာအဖွဲ့အစည်းအားလုံး ငြိမ်းချမ်းရေးအတွက် ဆွေးနွေးဖို့ ဖိတ်ခေါ်ပါတယ် ဟု ပြောကြားချက်သည် မိမိတို့အစိုးရအနေဖြင့် ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့်ပတ်သက်လာလျှင် ဖြစ်နိုင်သမျှ လမ်းကြောင်းမှန်သမျှနှင့် လမ်းဖွင့်ထားလျက်ရှိကြောင်း၊ နိုင်ငံတော်၏ အချုပ်အခြာအာဏာ ပိုမိုတည်တံ့ခိုင်မြဲစေရန်နှင့် တိုင်းပြည်၏  ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေး အသီးအပွင့်များ ပြည့်စုံစေရန်၊  ခံစားနိုင်စေရန် အခြေခံလိုအပ်ချက်သည် ငြိမ်းချမ်းရေးသာ ဖြစ်ကြောင်း၊ မိမိတို့နိုင်ငံ လွတ်လပ်ရေးရပြီး ကတည်းက ပြည်တွင်းလက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခများနှင့် ရင်ဆိုင်ခဲ့ရကြောင်း၊ ထိုအချက်များကြောင့်    ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု နောက်ကျခဲ့ရကြောင်း၊   မကုန်သင့်သည့်အင်အားများ၊ မကုန်သင့်သည့်စွမ်းအားများ၊ မကုန်သင့်သည့် အချိန်များ ကုန်ခဲ့ရကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ယင်းအချက်များကို ယခုနှစ်အတွင်း၌ မိမိတို့ ပြုပြင်နိုင်ရန်   ကြိုးစားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခချုပ်ငြိမ်းရေး၊ ပြည်တွင်းတည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးကို အဆင့်တစ်ခု ထိရောက်အောင်   မိမိတို့ ကြိုးပမ်းမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုငြိမ်းချမ်းရေးက ရရှိလာသော စုစည်း အင်အားကို ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးတွင်   အသုံးပြုကြမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ယခုလက်ရှိ မိမိတို့အစိုးရအနေဖြင့် လုပ်ဆောင်နေမှုများကို ပြောကြားမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားသည်။

အစိုးရအနေဖြင့် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၇ ရက်နေ့တွင် အမျိုးသားစည်းလုံးညီညွတ်ရေးနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးဖော်ဆောင်မှု ဗဟိုကော်မတီ၊ လုပ်ငန်းကော်မတီနှင့် ညှိနှိုင်းရေးကော်မတီတို့ကို ဖွဲ့စည်း ခဲ့ကြောင်း၊ အမျိုးသားစည်းလုံး ညီညွတ်ရေးနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးဖော်ဆောင်မှု ဗဟိုကော်မတီတွင် နိုင်ငံတော်ဝန်ကြီးချုပ်၊ တပ်မတော်ကာကွယ်ရေးဦးစီးချုပ် ဗိုလ်ချုပ်မှူးကြီးမင်းအောင်လှိုင်က ဥက္ကဋ္ဌဖြစ်ကြောင်း၊ ဗဟိုကော်မတီအနေဖြင့် မတ်လ ၃ ရက်နေ့က ငြိမ်းချမ်းရေးနှင့်ပတ်သက်ပြီး မူဝါဒ(၄)ခု ချမှတ်ခဲ့ကြောင်း၊ ထိုအရာများသည်(၁) နိုင်ငံအကျိုး၊ ပြည်ထောင်စုအကျိုးနှင့် ပြည်သူပြည်သားအားလုံး လိုလားတောင့်တနေသော  ရေရှည်တည်တံ့ခိုင်မြဲသည့် ငြိမ်းချမ်းရေး ရရှိစေရေးအတွက် အလွတ်သဘောတွေ့ဆုံဆွေးနွေးရန်၊ (၂)တရားဝင်ဆွေးနွေးမှုများကိုလည်း လိုအပ်သလို ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက်သွားရန်၊ (၃)ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှု ရပ်စဲရေး ခိုင်မာစေရေးအတွက် Bilateral ဆွေးနွေးပွဲများကို သတ်မှတ်ချက်နှင့်အညီ စဉ်ဆက်မပြတ်ဆောင်ရွက်ရန်၊ (၄) NCA အရ တရားဝင် အစည်းအဝေးများနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေး ညီလာခံကျင်းပနိုင်သည်အထိ ညှိနှိုင်းဆောင်ရွက် သွားရန်တို့ ဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့အပြင် တပ်မတော်အနေဖြင့် ၂၀၁၈ ခုနှစ်၊   ဒီဇင်ဘာလ ၂၁ ရက်နေ့မှစ၍ ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၂၈ ရက်နေ့အထိ ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှုရပ်စဲရေးအတွက် ထုတ်ပြန်ချက်ပေါင်း အကြိမ် ၂၀ ပြုလုပ်ပေးခဲ့ပြီး ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှု ရပ်စဲပေးခဲ့ကြောင်း၊ ထိုအချက်သည် ကမ္ဘောဒီးယား ဝန်ကြီးချုပ်နှင့် တွေ့ဆုံမှုအပြီး   နှစ်နိုင်ငံသဘောတူ ထုတ်ပြန်ချက်အရ ယခုနှစ်ကုန်ပိုင်း အထိ ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်မှု ရပ်စဲရေးကို ဆောင်ရွက်ပေးခဲ့ကြောင်း၊ ထို့အပြင် အမျိုးသားစည်းလုံး ညီညွတ်ရေးနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးဖော်ဆောင်မှု ညှိနှိုင်းရေး ကော်မတီအနေဖြင့် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ မတ်လ ၈ ရက်မှ ဒီဇင်ဘာလ ၂၇ ရက်အထိ NCA လက်မှတ်ရေးထိုးပြီးသည့် တိုင်းရင်းသားလက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ၁၆ ကြိမ်၊ NCA ရေးထိုးထားခြင်းမပြုသေးသည့် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ၉ ကြိမ်၊ နိုင်ငံရေးပါတီများနှင့် ၆ ကြိမ်၊ ဘာသာရေး ခေါင်းဆောင်များ၊ ငြိမ်းချမ်းရေးအကျိုးဆောင်အဖွဲ့များနှင့် ၂ ကြိမ် စုစုပေါင်း ၃၃ ကြိမ်တွေ့ဆုံခဲ့ပြီး NCA လမ်းကြောင်းအတိုင်း   ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်များ ဖော်ဆောင်နေမှုနှင့်    ရှေ့ဆက်လက် ဆောင်ရွက်မည့် ငြိမ်းချမ်းရေးလုပ်ငန်းစဉ်များကို    ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းခဲ့ကြကြောင်း၊ နောက်ဆုံး တွေ့ခဲ့သည့်   ၂၀၂၁   ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၁၅ ရက်နှင့် ၁၆ ရက်တို့တွင် အမျိုးသားစည်းလုံး ညီညွတ်ရေးနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးဖော်ဆောင်မှု ညှိနှိုင်းရေးကော်မတီနှင့် NCA လက်မှတ်ရေးထိုးခြင်း မပြုရသေးသည့် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင်အဖွဲ့ ၆ ဖွဲ့ဖြစ်သော ဝ ပြည် သွေးစည်းညီညွတ်ရေးပါတီ(UWSA)၊ အမျိုးသားဒီမိုကရေစီမဟာမိတ်တပ်ဖွဲ့(NDAA)၊ မြန်မာအမျိုးသား ဒီမိုကရက်တစ် မဟာမိတ်တပ်မတော်((MNDAA)၊ ရခိုင်အမျိုးသားအဖွဲ့ချုပ်(ULA/AA)၊   တအာင်း အမျိုးသား လွတ်မြောက်ရေးတပ်မတော်(TNLA)၊ ရှမ်းပြည်တိုးတက်ရေးပါတီ(SSPP/SSA)တို့မှ ကိုယ်စားလှယ်များဖြင့် ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များနှင့် ကျန်းမာရေး၊ ဒေသဖွံ့ဖြိုးရေးဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များ၊ လက်နက်ကိုင်ပဋိပက္ခများ လျှော့ချရေး၊ ဆက်လက် ဆောင်ရွက်ကြမည့် ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်ဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များ၊ မူးယစ်ဆေးဝါး ထိန်းချုပ်ရေးဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များနှင့် နယ်စပ်တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးဆိုင်ရာ ကိစ္စရပ်များအား အလွတ်သဘော တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့ကြကြောင်း၊ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်ရွေးကောက်ပွဲ၌ NLD ပါတီ၏  မဲမသမာမှုများအပေါ် တပ်မတော်နှင့်နိုင်ငံရေးပါတီများမှ ညှိနှိုင်း ဆွေးနွေးအဖြေရှာရန်အတွက် နည်းလမ်းပေါင်းစုံနှင့် ကြိုးစားခဲ့သော်လည်း လက်ခံခြင်း မရှိသည့်အတွက် တပ်မတော်မှ ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ(၂၀၀၈)အရ နိုင်ငံတော်တွင် နိုင်ငံရေးအရ အရေးပေါ်အခြေအနေကြေညာပြီး နိုင်ငံတော်တာဝန်ကို ထိန်းသိမ်းခဲ့ကြောင်း၊ ထိုအခြေအနေအပေါ်  NLD ပါတီဝင် အစွန်းရောက်များနှင့် တရားမဝင် ဖွဲ့စည်းထားသော CRPH ၊ NUG ကဲ့သို့သော အဖွဲ့အစည်းတို့၏ သွေးထိုးလှုံ့ဆော်မှုကြောင့် ပေါ်ပေါက်လာသည့် PDF အကြမ်းဖက်အဖွဲ့များနှင့် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးရန် မရှိကြောင်း၊ အကြမ်းဖက်အဖွဲ့များကို အချို့ EAO များက သင်တန်းပေး၊ လက်နက်ထောက်ပံ့မှုများ လုပ်ဆောင်နေမည်ဆိုပါက NCA ဆိုသည့် ငြိမ်းချမ်းရေး လမ်းကြောင်းက သွေဖည်ပြီး တစ်နိုင်ငံလုံးက   ပြည်သူများလိုလားသည့်  ထာဝရငြိမ်းချမ်းရေးနှင့် ဆန့်ကျင်သည့် လုပ်ရပ်ဖြစ်မည်ကို သတိပြုရန် လိုအပ်သည်ကို ပြောလိုကြောင်း ပြောကြားသည်။

မိမိတို့အစိုးရအနေဖြင့်   အမျိုးသားစည်းလုံးညီညွတ်ရေးနှင့်    ငြိမ်းချမ်းရေး ဖော်ဆောင်မှုညှိနှိုင်းရေး ကော်မတီသည် NCA  လက်မှတ်ရေးထိုးပြီးသည့် တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေး ပိုမိုခိုင်မာလာစေရေး၊ NCA လက်မှတ်မရေးထိုးရသေးသော တိုင်းရင်းသား လက်နက်ကိုင် အဖွဲ့အစည်းများ NCA ၌ ပါဝင်လက်မှတ်ရေးထိုး လာစေရေးတို့ မှတစ်ဆင့်  ဒီမိုကရေစီနှင့် ဖက်ဒရယ်စနစ်တို့ကို အခြေခံသည့်    ပြည်ထောင်စုတည်ဆောက်ရေးအတွက် လုပ်ငန်းစဉ်များနှင့် သတ်မှတ်ပေးထားသော အချိန်ဇယားများအတိုင်း ဆက်လက်အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက် သွားမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် တစ်နိုင်ငံလုံးက မျှော်လင့်တောင့်တနေသည့် ငြိမ်းချမ်းရေးကို အဆင့်တစ်ခုအထိ ရရှိအောင် ဆောင်ရွက်နိုင်မည်ဟု ယုံကြည်ကြောင်း ပြောကြားသည်။

တတိယအချက်ဖြစ်သည့် မြန်မာ-တရုတ်နယ်စပ်ကုန်သွယ်မှု  ဆောင်ရွက်ရာတွင် ယွမ်/ကျပ် တိုက်ရိုက် အသုံးပြုပေးချေရေး ဆိုင်ရာနှင့်ပတ်သက်ပြီး ပြောကြားသွားမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ မြန်မာ-တရုတ်နှစ်နိုင်ငံအကြား သံတမန်ဆက်ဆံရေးသည် ၁၉၅၀ ပြည့်နှစ်၊ ဇွန်လ ၈ ရက်တွင်စတင်ခဲ့ပြီး ယနေ့ဆိုရင် ၇၁ နှစ်ရှိခဲ့ပြီ ဖြစ်ကြောင်း၊ ၇၁ နှစ် သံတမန် ဆက်ဆံရေးကာလအတွင်း နှစ်နိုင်ငံအကြား ချစ်ကြည်ရေးနှင့် ဘက်စုံပူးပေါင်းမှုများကို တိုးမြှင့်ဆောင်ရွက်နိုင်ခဲ့ကြောင်း ပြောကြားသည်။

မိမိတို့အစိုးရ အနေဖြင့် တရုတ်နိုင်ငံနှင့် ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု၌ ချစ်ကြည်ရင်းနှီးမှုကို    အမြဲတန်ဖိုး ထားလေးစားလျက်ရှိကြောင်း၊ မိမိတို့နိုင်ငံ၏ ၇၀ ရာခိုင်နှုန်း ကျော်သည် ကျေးလက်နေပြည်သူများ ဖြစ်ပြီး စိုက်ပျိုး/မွေးမြူရေးကို အဓိကထား လုပ်ကိုင်နေသူများဖြစ်ကြောင်း၊ စားနပ်ရိက္ခာ ထုတ်လုပ်မှုလုပ်ငန်းကိုသာ ကျယ်ပြန့်စွာ ပိုမိုလုပ်ကိုင်နိုင်မည်ဆိုပါက မိမိတို့နိုင်ငံ၏ စီးပွားရေးအတွက်   ကောင်းမွန်သည့် ရလဒ်များကိုသာ  ရရှိမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါကန့်သတ်ချက်များကြောင့် တရုတ်နိုင်ငံနှင့်    မြန်မာနိုင်ငံအကြား၌ ဆက်သွယ်ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများသည် အနည်းငယ် နှောင့်နှေးမှုများ ရှိကြောင်း၊ ၁၁-၁-၂၀၂၂ ရက်နေ့မှစ၍ မူဆယ်နယ်စပ် ကုန်သွယ်မှုတွင် ပို့ကုန်(၇)မျိုးနှင့် သွင်းကုန်(၃၁)မျိုးတို့ကို ဘဏ်စနစ်ဖြင့်သာ ပေးချေ တင်ပို့/တင်သွင်းခွင့်ပြုနေပြီ ဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုသို့ဆောင်ရွက်ရာတွင် ငွေသားပေးချေမှု နေရာ၌ မြန်မာဘဏ်နှင့် တရုတ်ဘဏ်တစ်ခုနှင့်တစ်ခု ယွမ်/ကျပ် တိုက်ရိုက်ဖလှယ် သုံးစွဲကြရမည်ဖြစ်ပြီး   ဘဏ်စနစ်ဖြင့် ဆောင်ရွက်မှု အဆင်ပြေလာပြီ ဆိုပါက နောက်ပိုင်းတွင် ပို့ကုန်၊ သွင်းကုန်အားလုံးကို ဘဏ်စနစ်ဖြင့်သာ ကုန်သွယ်မှုပြုလုပ် တော့မည်ဖြစ်ကြောင်း၊  ယခုအချိန်တွင် စီးပွားရေးဆိုင်ရာ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှုများတွင်လည်း နယ်စပ်ဂိတ်များ စတင်၍ ပြန်လည်ဖွင့်လှစ် လာခဲ့ကြောင်း၊ ထိုသို့ ဖွင့်လှစ်လာရာ၌ မြန်မာ-တရုတ် နှစ်နိုင်ငံကုန်သွယ်မှုကို တိုးမြှင့်နိုင်ရန်နှင့် ကုန်စည်စီးဆင်းမှု မြန်ဆန်ချောမွေ့နိုင်စေရန်၊ နှစ်နိုင်ငံငွေပေးချေမှုနှင့်  စာရင်းရှင်းလင်းမှုစနစ် လွယ်ကူချောမွေ့စေရန်၊   အမေရိကန်ဒေါ်လာအပေါ် မှီခိုမှုကို လျှော့ချနိုင်ရန်၊ Exchange Rate Risk များ မြန်မာနိုင်ငံတော်ဗဟိုဘဏ်က ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၁၄ ရက်နေ့ရက်စွဲပါ အမိန့်ကြော်ငြာစာအမှတ်၊ ၄၈/၂၀၂၁ ဖြင့် တရုတ်-မြန်မာ နှစ်နိုင်ငံနယ်စပ်ဒေသတွင် ယွမ်နှင့်ကျပ် တိုက်ရိုက်အသုံးပြုပေးချေမှုကို ဆောင်ရွက်ခွင့်ပြုကြောင်းကို ထုတ်ပြန်လိုက်ကြောင်း၊ နိုင်ငံတော်၏ အခွန်ရငွေများကို တရားဝင်ဘဏ်လမ်းကြောင်းအသုံးပြု၍ ယွမ်နှင့်ကျပ် တိုက်ရိုက်လဲလှယ် အသုံးပြုမှုမှ   မှန်မှန်ကန်ကန်ရရှိနိုင်စေခြင်း၊   ယွမ်နှင့်ကျပ် နှစ်နိုင်ငံတိုက်ရိုက် အသုံးပြုပေးချေနိုင်ခြင်းကြောင့်  ငွေကြေးပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု တိုးမြင့်လာနိုင်ပြီး  ဒေသတွင်းစီးပွားရေးစနစ်လည်း တိုးမြင့်လာကာ နှစ်နိုင်ငံအတွက် မှတ်တိုင်တစ်ခု    စိုက်ထူ လာနိုင်မည်ဟု မျှော်မှန်းထားကြောင်း ပြောကြားသည်။

စတုတ္ထအချက်အနေဖြင့် ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါနှင့် ပတ်သက်ပြီး ဆက်လက်ပြောကြား သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါနှင့် ပတ်သက်ပြီး ကမ္ဘာပေါ်တွင် ၂၀၁၉ ခုနှစ်၊ နှစ်ကုန်ပိုင်းမှာ စတင်တွေ့ရှိရကြောင်း၊ မိမိတို့နိုင်ငံတွင် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်၊ မတ်လ ၂၃ ရက်နေ့မှာစတင်တွေ့ရှိရကြောင်း၊ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ၏ မျိုးစိတ်ကွဲများ တွေ့ရှိမှုဖြင့် ဆိုပါက ၂ နှစ်ကျော်ကာလရှိပြီ ဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့်လည်း ကမ္ဘာ့စီးပွားရေး၊ လူမှုရေးအခြေအနေများအပေါ် ဆုတ်ယုတ်စေသည့်   ရိုက်ခတ်မှုများ ဖြစ်ပေါ်လာစေခဲ့ကြောင်း၊ မိမိတို့နိုင်ငံတွင်   ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လ ၂၃ ရက်နေ့တွင် စစ်ဆေးခဲ့သူ များအနက် ၄၁ ရာခိုင်နှုန်းဖြင့်   ရောဂါပိုးတွေ့ရှိမှု အများဆုံးဖြစ်ကြောင်း၊ ယခု ၂၀၂၁ ခုနှစ် နှစ်ကုန်ပိုင်းတွင် ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါ၏ မျိုးကွဲစိတ် အိုမီခရွန်ကို တွေ့ရှိနေရပြီ ဖြစ်ကြောင်း၊ ပညာရှင်များက ပြောပြသည်မှာ ဒယ်လ်တာကဲ့သို့ ရောဂါပြင်းထန်မှုက    ကြောက်ဖို့မကောင်းဘူးဟု ပြောကြကြောင်း၊ သို့သော် ကူးစက်မှုမှာ ဒယ်လ်တာမျိုးကွဲကို အိုမီခရွန်မျိုးကွဲက   ကျော်တက်နေပြီ ဖြစ်ကြောင်း၊ ယခု မိမိတို့နိုင်ငံ၏ အိမ်နီးနားချင်းနိုင်ငံများတွင် တွေ့သလို ဒေသတွင်းနိုင်ငံတွင်လည်း အိုမီခရွန်ပိုးကိုတွေ့နေရပြီ ဖြစ်ကြောင်း၊ ၁၁-၁-၂၀၂၂ ရက်အထိ အိမ်နီးချင်းတွင် ထိုင်းက ၅၃၉၇ ဦး(ငါးထောင့်လေးရာနီးပါး)၊ အိန္ဒိယက ၄၄၆၁ ဦး(လေးထောင့်လေးရာကျော်)၊ ဒေသတွင်းနိုင်ငံများထဲမှ စင်ကာပူက ၅၃၅ ဦး(ငါးရာ့သုံးဆယ်ကျော်)၊ အင်ဒိုနီးရှားက ၃၃၇ ဦး(သုံးရာ့လေးဆယ်နီးပါး)၊ မိမိတို့နိုင်ငံတွင် ၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ ဒီဇင်ဘာလ ၂၈ ရက်နေ့၌ ယူအေအီးနိုင်ငံ၊ ဒူဘိုင်းမြို့က ပြန်ဝင်လာသော မြန်မာနိုင်ငံသား ၄ ဦး၊ ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၇ ရက်နေ့၌ ယူအေအီးနိုင်ငံက ၈ ဦး၊  မလေးရှားနိုင်ငံက ၃ ဦး၊ အိန္ဒိယနိုင်ငံက ၁ ဦး၊ စုစုပေါင်း ပြည်ပ ပြန်ဝင်လာသူ ၁၂ ဦး၊ ၁၁-၁-၂၀၂၂ ရက်နေ့၌ အိန္ဒိယက ပြန်ဝင်လာသော ၃ ဦးနှင့် ၁၂-၁-၂၀၂၂ ရက်နေ့တွင် အိန္ဒိယကပြန်ဝင်လာသူ ၂ ဦး၊ ၁၃-၁-၂၀၂၂ ရက်နေ့တွင် အိန္ဒိယ၊ ယူအေအီး၊ မလေးရှားနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံတို့မှ ပြန်လည်ဝင်ရောက်လာသူ   ၄၂ ဦးထပ်မံတွေ့ရှိရပြီး စုစုပေါင်း ၆၃ ဦးထိ တွေ့ရှိရပြီ ဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုင်းနိုင်ငံတွင် အိုမီခရွန်မျိုးကွဲ တွေ့ရှိမှုနှင့်အတူ ရောဂါဖြစ်ပွားမှုမြင့်တက်လာ၍ စိုးရိမ်မှုအခြေအနေကို အဆင့်(၄)အထိ သတ်မှတ်ထားကြောင်း၊   ကူးစက်မှုလွန်စွာ မြန်ဆန်၍ အန္တရာယ်ရှိသောနေရာများကို ပိတ်ပင်ခြင်း၊ ကိုဗစ်-၁၉ စည်းကမ်းချက်များ တင်းကျပ်ခြင်းတို့ကို ပိုမိုလုပ်ဆောင် လာနေခြင်းအား တွေ့ရှိနေရပြီ ဖြစ်ကြောင်း၊ ဘင်္ဂလားဒေ့ရှ်တွင်  ၃-၁-၂၀၂၂ တစ်ရက် တည်းတွင် ပိုးတွေ့ရှိမှု ၇၇၅ ဦးရှိပြီး ၎င်းတို့နိုင်ငံ၏ ရက်ပေါင်း ၈၉ ရက်အတွင်း အမြင့်ဆုံးအခြေအနေကို   ရောက်ရှိသွားကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ကန့်သတ်တားမြစ်မှုများ ပိုလုပ်လာကြကြောင်း၊ အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင်  လူဦးရေထူထပ်သည့် မြို့ကြီးများမှတစ်ဆင့် တစ်နိုင်ငံလုံးကို ပျံ့နှံ့သွားခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် အချို့မြို့ကြီးများတွင် ညမထွက်ရအမိန့်/စနေ၊ တနင်္ဂနွေအပြင်ထွက်မှု တားမြစ်ချက်များချမှတ်၍ ထိန်းချုပ်နေရမှုများ ရှိကြောင်း၊ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါသည် လှိုင်းအသွင်ဖြင့် ဖြစ်နေခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊  အိုမီခရွန်သည် ကူးစက်ခံရသူအများစုက ရောဂါလက္ခဏာ အနည်းငယ်သာပြခြင်း၊ သို့မဟုတ် လုံး၀ ရောဂါလက္ခဏာ မပြသည့်အခြေအနေမှ ကူးစက်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့ကြီးက အိုမီခရွန်မျိုးကွဲသစ် ပေါ်ထွက်လာမှုနှင့်အတူ   အားဖြည့်ကာကွယ်ဆေး (Booster dose)ထိုးနှံရန် လိုအပ်ကြောင်းကို အဆိုပြုထားကြောင်း၊   အထူးသဖြင့် ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါနှင့်ပတ်သက်လာပါက ကိုယ်ခံစွမ်းအား မြင့်မားစွာ ရရှိထားသည့် အခြေအနေတွင် ကူးစက်ခံရမှု ဖြစ်ပွားရန် မလွယ်ကူကြောင်း၊ အားဖြည့် ကာကွယ်ဆေးထိုးနှံထားမည် ဆိုပါက ရောဂါပြင်းထန်မှုနှင့် သေဆုံးမှုကို လျှော့ချနိုင်မည် ဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် အိုမီခရွန်မျိုးကွဲသစ်နှင့် ပတ်သက်၍ အထူးဂရုပြု အလေးထားဖို့ လိုအပ်မည်ကို ပြောလိုကြောင်း၊ မိမိတို့ ကျန်းမာသန်စွမ်းစွာဖြင့် အသက်ရှင်နေထိုင်နိုင်ရေးထက် ဘာမှအရေးမကြီးတာ ဖြစ်သည့်အတွက် ကိုယ်စီ အသိရှိရန်လိုအပ်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ မိမိတို့နိုင်ငံတွင် ကိုဗစ်တတိယလှိုင်း၌ မေလတွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံတွင်ဖြစ်ခဲ့ပြီး ကြိုတင်သတိပေးမှုများ လုပ်ခဲ့သော်လည်း    ဝင်ထွက်မှုများကို ကန့်သတ်နိုင်မှုမရှိခြင်း၊ စည်းကမ်းလိုက်နာမှုနှင့် ပတ်သက်၍    အားနည်းချက်များ ရှိခြင်းကြောင့် ဇူလိုင်လတွင် မြန်မာနိုင်ငံ၌ တတိယလှိုင်းကို မထိန်းနိုင်မသိမ်းနိုင်ဖြစ် ခဲ့သည်မှာ   အားလုံးအမြင် ဖြစ်ကြောင်း၊ ပြည်သူလူထု၊ တပ်မတော်၊ နိုင်ငံတော်အစိုးရ၊ လူမှုအဖွဲ့အစည်းများအားလုံး   ဝိုင်းဝန်းကြိုးပမ်း ဆောင်ရွက်ခဲ့ရကြောင်း၊ ယခု စတုတ္ထလှိုင်းသည်လည်း အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံ များတွင်လည်း ဖြစ်ပေါ်နေပြီဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် ပိုမိုဂရုပြုကြရန်၊  မြန်မာနိုင်ငံ အတွင်း၌လည်း   ပြည်ပဝင်ရောက်သည့် လူများရှိကြောင်း၊ ထိုကိစ္စများကို ပိုမိုသတိပြုကြရန်အတွက် ယခု သတင်းစာရှင်းလင်းပွဲမှ တိုင်းရင်းသားပြည်သူအားလုံးကို မေတ္တာရပ်ခံကြောင်း၊ ကိုဗစ်စည်းကမ်း များနှင့်အညီ နေထိုင်ရန် မေတ္တာရပ်ခံလိုကြောင်း ပြောကြားသည်။

မြန်မာနိုင်ငံအနေဖြင့် ကမ္ဘာ့ကျန်းမာရေးအဖွဲ့(WHO)၏ သတ်မှတ်ပြဋ္ဌာန်းချက်များနှင့်အညီ    ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါပျံ့နှံ့မှုကို ကာကွယ်နိုင်ရန်အတွက် ပြည်ပ/ပြည်တွင်း လိုက်နာရမည့်လုပ်ငန်းစဉ်များကို အပြည့်အ၀ ချမှတ်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း၊ ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာနက အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ဝင်/ထွက်ဂိတ်များနှင့်  နယ်စပ်ဝင်/ထွက်ဂိတ်များမှ မြန်မာနိုင်ငံသို့ လာရောက်မည့် ခရီးသွား များအတွက် အသွား/အလာ ကန့်သတ်မှုနှင့်   ဓာတ်ခွဲစမ်းသပ်စစ်ဆေးခြင်း ဆောင်ရွက်မည့် အစီအစဉ်နှင့် စပ်လျဉ်း၍    ထပ်မံဖြည့်စွက်ထားသည့် လုပ်ငန်းစဉ်” ကြေညာချက်ကို သံရုံးများ၊ ကုလသမဂ္ဂဆိုင်ရာ  အဖွဲ့အစည်းများနှင့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ အဖွဲ့အစည်းများကို ပေးပို့ထားပြီး ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားသည်။

မြန်မာနိုင်ငံကို ၂-၁-၂၀၂၂ ရက်နေ့၌ လေကြောင်းဖြင့်ဝင်ရောက်ခဲ့သည့်  အမေရိကန်   သံတမန်နိုင်ငံကူး လက်မှတ်ကိုင်ဆောင်သူတစ်ဦးနှင့် ၃-၁-၂၀၂၂ ရက်နေ့ ၌ ဝင်ရောက်ခဲ့သည့်   အမေရိကန်သံရုံး ဝန်ထမ်းတစ်ဦးတို့ကို ဓာတ်ခွဲစစ်ဆေးခဲ့ရာ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါပိုးတွေ့ရှိခဲ့ကြောင်း၊ ကိုဗစ်ရောဂါ ပိုးတွေ့ရှိသူများကို ကျန်းမာရေးဝန်ကြီးဌာန၏ ချမှတ်ထားသည့် စံသတ်မှတ်ချက် များနှင့်အညီ သတ်မှတ်ထားသော ဆေးရုံများ၌သာ ကုသမှုခံယူဖို့ အသိပေးခဲ့သော်လည်း အမေရိကန်သံရုံး ဝန်ထမ်းတစ်ဦးနှင့် အပေါင်းအပါတို့က မည်သည့်ခွင့်ပြုချက်မှ မပါရှိဘဲ ဟိုတယ်သို့လာရောက်ကာ ပိုးတွေ့ရှိသူ အမေရိကန်နိုင်ငံသားနှစ်ဦးကို ၎င်းတို့ အစီအစဉ်ဖြင့်ကုသမည်ဆိုကာ   ပြန်လည် ခေါ်ဆောင် သွားခဲ့ကြောင်း၊   မြန်မာနိုင်ငံအစိုးရအနေဖြင့်   အိုမီခရွန်ဗိုင်းရပ်ဗီဇမျိုးကွဲများ    ကမ္ဘာတစ်ဝန်း လျင်မြန်စွာ ကူးစက်ပျံ့နှံ့နေသည့်အတွက် ယင်းရောဂါပိုး မြန်မာနိုင်ငံသို့ ဝင်ရောက် လာခြင်း မရှိစေရန်နှင့် ကူးစက်ပြန့်ပွားမှုကို ထိန်းချုပ်နိုင်ရန် အတွက်  WHO ၏ စံညွှန်းများနှင့်အညီ ကိုဗစ်-၁၉ ကာကွယ်၊ ထိန်းချုပ်ကုသရေး ဆိုင်ရာလမ်းညွှန်ချက်များချမှတ်၍ ကြပ်ကြပ်မတ်မတ်  ဆောင်ရွက်နေသောကာလဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့ပြင်  သံတမန်ဆက်ဆံရေးဆိုင်ရာ ဗီယင်နာကွန်ဗန်းရှင်း အပိုဒ် ၄၁ တွင် အခွင့်အရေးများနှင့်  ကင်းလွတ်ခွင့်များ ရရှိသူအားလုံးသည် မိမိတို့၏ အခွင့်အရေးများနှင့်ကင်းလွတ်ခွင့်များကို မထိခိုက်စေဘဲ၊ လက်ခံသည့်နိုင်ငံ၏ တရားဥပဒေများနှင့် စည်းမျဉ်းဥပဒေများကို လေးစားရန် တာဝန်ရှိကြသည်။ ထို့ပြင် ၎င်းတို့သည် ထိုနိုင်ငံ၏ ပြည်တွင်းရေးရာ ကိစ္စများတွင် ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ခြင်း မပြုရန်လည်း တာဝန်ရှိသည်။ ဟု ဖော်ပြ ထားကြောင်း၊ ထိုကဲ့သို့ သတ်မှတ်ချက်တွေ ရှိနေပါသော်လည်း အမေရိကန်နိုင်ငံသားနှစ်ဦးနှင့် သံရုံးဝန်ထမ်းတို့၏ ဥပဒေနှင့်ဆန့်ကျင်သည့် ပြုမူဆောင်ရွက်မှုသည် သက်ဆိုင်ရာနိုင်ငံရှိ ပြည်သူများ၏ ကျန်းမာရေးကို ဆိုးရွားစွာထိခိုက်စေသည့်အပြင် ယင်းလုပ်ရပ်သည် လက်ခံနိုင်ငံ၏ တည်ဆဲဥပဒေများနှင့် လမ်းညွှန်ချက်များ၊ သံတမန်ဆက်ဆံရေးဆိုင်ရာ    ဗီယင်နာကွန်ဗန်းရှင်းပါ ပြဋ္ဌာန်းချက်များကို ပြောင်ပြောင်တင်းတင်း ချိုးဖောက်လိုက်ခြင်းဖြစ်သဖြင့် နိုင်ငံခြားရေးဝန်ကြီးဌာန အနေဖြင့် ပြင်းထန်စွာကန့်ကွက်ခဲ့ပြီး မြန်မာနိုင်ငံ၏ ကိုဗစ်ရောဂါ ကာကွယ်ထိန်းချုပ်ရေး စည်းကမ်းချက်များကို  တိတိကျကျလိုက်နာရန် ထပ်မံအသိပေးပြီးဖြစ်သည်ကို ပြောကြားလိုကြောင်း၊   ထူးဆန်းမှုတစ်ခုကို ပြောလိုကြောင်း၊ မြန်မာနိုင်ငံထဲတွင် ဘာဖြစ်ဖြစ် ကြေညာချက်အနည်းဆုံး တစ်စောင်လောက်ထုတ်ရမှ ကျေနပ်သည့် အမေရိကန်သံရုံးက ထိုကိစ္စနှင့်ပတ်သက်၍ ရေငုံနှုတ်ပိတ်၊ ပါးစပ်ပိတ်နေသည်မှာ   လူ့အခွင့်အရေးနှင့် ဒီမိုကရေစီ ဦးဆောင်နိုင်ငံကြီး၏ သဘောထားအမှန်ကို မိမိတို့ မြန်မာပြည်သူလူထုသိအောင်၊ ကမ္ဘာကသိအောင် ပြလိုက်ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့အတူ    ဘာပဲဖြစ်ဖြစ်ရေးမယ် ဆိုသည့် ပြည်ဖျက်မီဒီယာများ၏ မီဒီယာအပင်းဝင်ပြီး ဘာမှမပြောဆို နိုင်မှုကိုလည်း အံ့အားသင့်ဖွယ်မြင်ရမှာ ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားသည်။

ဆက်လက်၍   ပညာရေးဆိုင်ရာနှင့် ပတ်သက်၍ ပြောကြားလိုကြောင်း၊   နိုင်ငံတိုင်းနိုင်ငံတိုင်းသည် မိမိတို့နိုင်ငံ စဉ်ဆက်မပြတ်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးကို ဖော်ဆောင်နိုင်ရန် လူသားအရင်းအမြစ်(Human Re-sources)မှာ အဓိကဖြစ်သည်ကို လက်ခံ ထားခဲ့ကြကြောင်း၊ လူသားအရင်းအမြစ်ဆိုသည်မှာ ပညာ အပေါ် အဓိကမူတည် တည်ဆောက်ခြင်းဖြစ်၍ ပညာရေးရင်းနှီးမြှုပ်နှံမှုကို အဓိကအလေးထား လုပ်ဆောင် ကြကြောင်း၊ မိမိတို့နိုင်ငံ၏ ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ(၂၀၀၈ ခုနှစ်) ပုဒ်မ ၂၈ အရ နိုင်ငံတော်သည် အခမဲ့ မသင်မနေရမူလတန်းပညာရေးစနစ် ဖော်ဆောင်ရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ပုဒ်မ ၃၆၆ အရ   နိုင်ငံသားတိုင်းသည် နိုင်ငံတော်ကချမှတ်ထားသော   ပညာရေးဆိုင်ရာ မူဝါဒများနဲ့အညီ (က) ပညာသင်ကြားပိုင်ခွင့်ရှိသည်၊ (ခ) ဥပဒေဖြင့် ပြဋ္ဌာန်းသည့် မသင်မနေရ အခြေခံပညာများကိုသင်ကြား ရမည် ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားသည်။

ကမ္ဘာတစ်ဝန်း ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါကြောင့် စာသင်ကျောင်းများ ပိတ်ထားရခြင်းဖြစ်၍ နိုင်ငံ၏  အနာဂတ်လူသား အရင်းအမြစ် ဖြစ်ထွန်းမှု နှောင့်နှေးနစ်နာစေမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေကြောင်း၊ ထို့ကြောင့်   နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီအနေဖြင့် ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါကို    အတိုင်းအတာတစ်ခုအထိ ထိန်းထားနိုင်သည့် အခြေအနေ  ရောက်ရှိလာသည်နှင့်အမျှ ကျောင်းများပြန်ဖွင့်ရန် ကြိုးစားစီမံ ခဲ့ကြောင်း၊ အကြမ်းဖက်အဖွဲ့အစည်းများဖြစ်သော   NUG၊ CRPH၊ PDF အဖွဲ့များက ကျောင်း မီးရှို့ဖျက်ဆီးမှု ကျောင်းပေါင်း ၅၀၀ နီးပါး၊ ပညာရေးဝန်ထမ်းများကို သတ်ဖြတ်မှု ၂၀ ဦးနီးပါးရှိကြောင်း၊ CDM လုပ်သွားသည့် ပညာရေး ဝန်ထမ်းများလည်း ရှိသေးကြောင်း၊ ထို့ပြင် ကျောင်းများဖွင့်ရာတွင် မျိုးစုံခြိမ်းခြောက်မှုများသည် ယခုအချိန်အထိရှိနေကြောင်း၊ မိမိတို့ ကျောင်းများကို အခက်အခဲများကြားက ဖွင့်ခဲ့ရကြောင်း ပြောကြားသည်။

မိမိတို့နိုင်ငံ၏ ၂၀၁၉ ခုနှစ် ကြားဖြတ်သန်းခေါင်စာရင်းအရ   အသက် ၅ နှစ် အထက် လူဦးရေထဲမှ ၈ ဒသမ ၁ ရာခိုင်နှုန်း(လူ ၄ သန်းနီးပါး)ခန့်သည် ကျောင်းမနေ ဖူးကြောင်း၊ စာလုံးဝမတတ်သည်ကိုတွေ့ရကြောင်း၊ အရွယ်ရောက်ပြီး အသက် ၂၅ နှစ် အထက်အရွယ် လုံးဝကျောင်းမနေဖူးသူ ၉၆၀၀၀၀ (ကိုးသိန်းခြောက်သောင်း) ဦး ခန့်ရှိပြီး မူလတန်းကြိုနှင့် မူလတန်းအဆင့်ရှိသူ ၁၁ ဒသမ ၈ သန်းကျော်ခန့်ရှိကြောင်း၊ မူလတန်းအဆင့်နှင့်အောက် ပညာအရည်အချင်းရှိသူသည် ၁၂ ဒသမ  ၇၉ သန်းခန့်ရှိကြောင်း၊ အလယ်တန်းအဆင့်ရှိသူ ၅ ဒသမ ၄ သန်းခန့်ရှိသည့်အတွက် အသက် ၂၅ နှစ်နှင့်အထက် အရွယ်ရောက်ပြီးသူများထဲမှ အလယ်တန်းအဆင့်နှင့် ၎င်းင်းအဆင့်အောက် ပညာမသင်ကြားခဲ့ရသူပေါင်း ၁၈ ဒသမ ၂ သန်း နီးပါးခန့်ရှိသည်ကို တွေ့ရှိရကြောင်း၊ ထိုအချက်သည် နိုင်ငံလူဦးရေ၏ ၃ ပုံ ၁ ပုံ ခန့်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီအနေဖြင့် ပညာရေးမြှင့်တင်ရေးလုပ်ငန်းများကို အလေးထားဆောင်ရွက်ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားသည်။

၂၀၂၁ ခုနှစ်၊ နိုဝင်ဘာလ (၁) ရက်နေ့တွင် အခြေခံပညာကျောင်းများကို  ကိုဗစ်-၁၉ အခြေအနေအရ မဖွင့်လှစ်နိုင်သည့် မြို့နယ် ၄၆ မြို့နယ်မှအပ   ကျန်မြို့နယ်များတွင် ဖွင့်လှစ်နိုင်ခဲ့ကြောင်း၊   ကျောင်းအပ်နှံသူဦးရေမှာ ၅ ဒသမ ၂ သန်းကျော်ဖြစ်ကြောင်း၊ ပထမနှစ်ဝက် ပညာသင်ကာလ ဖြေဆိုမှုအနေဖြင့် ကျောင်းတက်သူ   ၄ ဒသမ ၂ သန်းကျော်၊ ထိုအထဲက   ဖြေဆိုသူဦးရေ ၄ ဒသမ ၁ သန်းကျော်(၉၈.၈ ရာခိုင်နှုန်း) ရှိကြောင်း ပြောကြားသည်။

၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၆ ရက်နေ့တွင် တက္ကသိုလ်၊ ကောလိပ်၊ သိပ္ပံကျောင်းများ ပြန်လည်ဖွင့်လှစ်ခဲ့ရာတွင်  အပ်နှံမှုသည် ၄၄၀၉ ဦး၊ တက်ရောက်ခြင်းသည် ၂၂၈၁ ဦးရှိကြောင်း၊  ကျောင်းသားများ ပညာသင်ကြားရေးတွင် ပညာသင်ကြားရမည့် အရွယ်တွင် ပညာရေးကို စိတ်ဝင်စားရန်နှင့် ပညာသင်ကြားရန်သာဖြစ်ကြောင်း၊ မိမိတို့တာဝန်ရှိသူများအပိုင်းသည် ပညာတတ်ရန်၊ စာကိုတတ်အောင်  သင်ကြားပေးရန်သာ ဖြစ်ကြောင်း၊   အတန်းအောင်ရန်ထက် စာတတ်ရန်၊  ထို့ပြင်   ပညာတတ်ရန်အရေးကြီးကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် သူ့အရွယ်နှင့်လျော်ညီသည့် အတန်းပညာတတ်ရန်လိုကြောင်း၊ နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီအစိုးရအနေဖြင့် နိုင်ငံသားတိုင်း ကျောင်းနေအရွယ် ကလေးငယ်တိုင်း(KG+9)  (အခြေခံပညာအလယ်တန်းအဆင့်) အဆင့်ပြီးဆုံး သည်အထိ ပညာသင်ကြားနိုင်ရေး ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း၊ KG+9 သည် မိမိတို့အစိုးရ၏ ပညာရေးရည်မှန်းချက်သာဖြစ်ကြောင်း၊  အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော်  KG+9 ပြီးသည်နှင့် အသက်မွေးဝမ်း ကျောင်းပညာ သင်ကြားရန်အတွက် အခြေခံရသွားနိုင်ပြီဖြစ်ကြောင်း၊ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်း ပညာသင်ကျောင်းများသို့   ဆက်တက်နိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုကိစ္စများပြီးမှသာ    အထက်တန်းပညာ၊ အဆင့်မြင့်ပညာများဆီ သွားနိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ဤအချက်သည်   တိုင်းပြည်ပညာရေးကို မြှင့်တင်ရာဖြစ်ပြီး   ထိုသို့မြှင့်တင်နိုင်မှလည်း တိုင်းပြည်၏အနာဂတ်ဟာ ကောင်းမည့် အနေအထား ရှိမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ပညာမတတ်ဘဲနှင့်   ဒီမိုကရေစီနိုင်ငံတစ်ခု တည်ဆောက်နိုင်ရန် ခဲယဉ်းမည် ဆိုသည်ကို အထူးအလေးထားနိုင်ရန် လိုအပ်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ နိုင်ငံသားများအနေဖြင့် မိမိတို့၏ ပညာသင်ယူမှုအခွင့်အလမ်းများ မဆုံးရှုံးစေလိုကြောင်း၊ မိဘပြည်သူများကို အသိပေးပြောကြား လိုကြောင်း ပြောကြားသည်။

ဆက်လက်၍ မည်သည့်နိုင်ငံမှ ပညာရေးနှင့်ကျန်းမာရေးကဏ္ဍကို နှောင့်ယှက်မှုကို လက်မခံ ကြကြောင်း၊  ဥပမာ မိမိတို့မြန်မာနိုင်ငံသည် လွတ်လပ်ရေးရပြီးကတည်းက လက်နက်ကိုင် ပဋိပက္ခများ ရှိခဲ့ကြောင်း၊ EAO များနှင့်  တိုက်ပွဲများရှိခဲ့ကြောင်း၊ ထူးခြားသည်မှာ ၁၉၄၈ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း  အစိုးရအဆက်ဆက် ပြေလည်သွားမှု ရှိသကဲ့သို့ ငြိမ်းချမ်းရေး လုပ်ငန်းစဉ်များ မပြေလည်သည့်အတွက် EAO  များနှင့် တိုက်ခိုက်မှုရှိကြောင်း၊ ထို EAO များ၏ နယ်မြေထဲသို့ ကျန်းမာရေးနှင့်    ပညာရေး ဝန်ထမ်းများ သွားလာ၍ရကြောင်း၊ ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းများကို ကျန်းမာရေး စောင့်ရှောက်မှုလုပ်ပေး၍ ရကြောင်း၊ ပညာရေးဝန်ထမ်းများ စာသင်ပေး၍ရကြောင်း၊   စာသင်ကျောင်းများလည်း ထိုအတိုင်းသာ ရှိကြောင်း၊ ဤသည်မှာ ယခင်ကတည်းကရှိနေသည့် EAO နယ်မြေများ၊ သောင်းကျန်းသူဟု သတ်မှတ်ထားသည့် နယ်မြေများဖြစ်ပြီး ပညာရေးနှင့် ကျန်းမာရေးဝန်ထမ်းများကို အနှောင့် အယှက်ပေးမှု မရှိကြောင်း၊   အကူအညီပေးမှုတောင်ရှိကြောင်း၊  ယခုအချိန်တွင် NUG၊ PDF အကြမ်းဖက် အဖွဲ့များအနေဖြင့် ပညာရေး၊ ကျန်းမာရေးကဏ္ဍများကို ပစ်မှတ်ထားတိုက်ခိုက်မှုကို တွေ့ရကြောင်း   ပြောကြားသည်။

အကြမ်းဖက်တိုက်ခိုက်မှုဖြစ်စဉ်များကို ပြောမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ကယားပြည်နယ်တွင် ယခုဖြစ်ပျက် နေသည့် အခြေအနေများကို မီဒီယာများနှင့် တက်ရောက်လာသူများလည်း အားလုံးသိပြီး ဖြစ်ကြောင်း၊ သတင်းမျိုးစုံလည်း တွေ့ရမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုကိစ္စများ၏အစသည်  ဒီဇင်ဘာလ ၂၄ ရက်နေ့တွင် ကယားပြည်နယ်၊ လွိုင်ကော်မြို့ လေဆိပ်ကို မြန်မာ့အမျိုးသားလေကြောင်းလိုင်းက ခရီးသည်တင် လေယာဉ်တစ်စင်း ဆင်းသက်ရောက်ရှိစဉ်၌  KNPP အဖွဲ့နှင့် PDF အမည်ခံ အကြမ်းဖက်သမားများက ပြည်သူလူထုကို အကာအကွယ်ယူ၍ လွိုင်ကော်မြို့၊ ရပ်ကွက်များအထဲက ၁၀၇ မမ ရှော့တိုက်ဒုံးများဖြင့် လာရောက်နှောင့် ယှက်ပစ်ခတ်ခဲ့ပြီး ထွက်ပြေးသွားသူများကို ဖမ်းဆီးရမိရေး လုံခြုံရေးအဖွဲ့များက ၎င်းတို့ထွက်ပြေးနိုင်သည့်လမ်းများကို   ပိတ်ဆို့ စစ်ဆေးခြင်းများ ဆောင်ရွက် နေချိန်  ဖရူဆိုမြို့၊ မိုဆိုကျေးရွာအနီးမှာ ဒီးမော့ဆို-ကွိုင်ငံရွာဟောင်း - ဒေါ့ကယားခူ - မိုဆို မြေသားလမ်းအတိုင်း မောင်းနှင်လာသော မသင်္ကာဖွယ်မော်တော်ယာဉ် ၇ စီးကို စစ်ဆေးရန်  ရပ်တန့်စေခဲ့သော်လည်း ရပ်တန့်ခြင်းမရှိဘဲ မော်တော်ယာဉ်များပေါ်မှ လက်နက်ငယ်များဖြင့် ပစ်ခတ်ခဲ့ကြောင်း၊ မိုဆိုကျေးရွာအနီး တောင်ကုန်းများပေါ်မှ အသင့်စောင့်ဆိုင်းနေသည့် အကြမ်းဖက်အဖွဲ့များက လက်နက်ကြီး၊ လက်နက်ငယ်များဖြင့် ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်လာသည့်အတွက် အပြန်အလှန်ပစ်ခတ်မှုဖြစ်ပွားခဲ့ကြောင်း၊ ပစ်ခတ်မှုကြားရောက်ရှိခဲ့သော မော်တော်ယာဉ် ၇ စီးက လက်နက်ကြီး၊ လက်နက် ငယ်ကျည်နှင့်  ဗုံးသီးများထိမှန်ခဲ့ပြီး မီးလောင်ခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ မီးလောင်ရခြင်းအကြောင်းမှာ  ကားများအပေါ်တွင် ရွာများထဲမှ စုလာသည့် စားသုံးဆီ၊ စက်သုံးဆီများ တင်လာမှုတို့ရှိကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် မီးလောင်ရခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊ လုံခြုံရေး တပ်ဖွဲ့ဝင်များက  ပစ်ခတ်မှုကြားကနေ အတတ်နိုင်ဆုံး ယာဉ်ပေါ်လိုက်ပါသူများကို ကယ်ထုတ်ဖို့ ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်ခဲ့သော်လည်း မီးလောင်မှုအရှိန်နှင့် တစ်ဖက်၏ ပစ်ခတ်မှုများကြောင့် ကယ်တင်နိုင်ခြင်းမရှိခဲ့ကြောင်း၊ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်များက မီးငြှိမ်းသတ်နိုင်ရေး နီးစပ်ရာ မြို့အတွင်းရှိ မီးသတ်တပ်ဖွဲ့များမှ  မီးသတ်ယာဉ်များကို အကူအညီတောင်းခံသော်လည်း အကြမ်းဖက်သမားများ၏ အဖျက်အမှောင့် လုပ်ရပ်များကြောင့် မီးသတ်ယာဉ်များပျက်စီးခြင်းနှင့် CDM လှုပ်ရှားမှုများကြောင့် မီးသတ် တပ်ဖွဲ့ဝင်များ အင်အားလျော့နည်းခြင်းတို့ကြောင့် လာရောက်မီးငြှိမ်းသတ်နိုင်ခဲ့မှု မရှိခဲ့ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း၊ ထို့အပြင် တပ်မတော်နှင့် ကယားပြည်နယ်တွင်ရှိသည့် BGF များအကြား သွေးကွဲစေရန် လုပ်ဆောင်မှုလည်းရှိခဲ့ကြောင်း၊ မိုဆိုကျေးရွာအနီးတွင် BGF စခန်းတစ်ခုရှိကြောင်း၊ တိုက်ပွဲဖြစ်ပွားချိန်၊ ကားများကို စစ်ဆေးနေသည့်အချိန်တွင် မိုဆိုကျေးရွာထဲမှ PDF အမည်ခံ တချို့ အရပ်ဝတ်နှင့် လူများက မိုဆိုဘက်က BGF စခန်းကို တက်လာပြီး အကူအညီတောင်းခံကြောင်း၊  BGF ၄ ယောက်က ကျန်သည့် အဖွဲ့ဝင်များ၏ရှေ့တွင် အရပ်ဝတ်ဖြင့် ဆင်းသွားကြောင်း၊ ဆင်းလိုက်သွားပြီး မကြာခင် ပစ်ခတ်မှုများဖြစ်ပွားခဲ့ကြောင်း၊  ပြန်၍လိုက်သွားခဲ့ရာ  BGF အဖွဲ့များကို လက်ပြန်ကြိုးတုပ်၍ သတ်ထားသည့် အနေအထားကိုတွေ့ရကြောင်း၊ ဆင်းသွားသည့်အချိန် အရပ်ဝတ်ဖြင့်ဖြစ်ပြီး အလောင်းတွေ့သည့်အချိန်တွင် BGF ဝတ်စုံများဖြင့် တွေ့ရှိ ကြောင်း၊ ဤသည်ကို တပ်မတော်က BGF အဖွဲ့ဝင်များကို ပစ်သတ်သည်ဟု BGF နှင့် တပ်မတော်အကြား သွေးထိုးလှုံ့ဆော်မှုများရှိခဲ့ကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် သက်ဆိုင်ရာ တိုင်းမှူး၊ ညွှန်ကြားရေးမှူးတို့က လိုက်သွား၍ BGF အဖွဲ့များနှင့်တွေ့ဆုံပြီး အဖြစ်မှန်ကို စုံစမ်းခဲ့ပြီးနောက် ဖြေရှင်းပေးခဲ့ရကြောင်း၊ ၎င်းင်းတို့သည် အချိန်ကိုက်လေယာဉ်ကိုပစ်ပြီး မော်တော်ယာဉ်များဖြင့် ပြေးသွားမှုများရှိကြောင်း၊ ထို့နောက် BGF အဖွဲ့နှင့် တပ်မတော်ကြားထဲ အထင်အမြင်လွဲစေရန်လုပ် ဆောင်မှုများဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားသည်။

ဇန်နဝါရီလ  ၁၁  ရက်နေ့တွင်လည်း KNPP အဖွဲ့နှင့် PDF အမည်ခံ အကြမ်းဖက်အဖွဲ့များသည်    ကယားပြည်နယ်၊ လွိုင်ကော်မြို့၊ မိုင်းလုံးရပ်ကွက်ရှိ အစိုးရ နည်းပညာတက္ကသိုလ်(GTU)နှင့် ဗုဒ္ဓဥယျာဉ် တစ်ဝိုက်၌ လူနေအဆောက်အဦများ၊ အစိုးရ အဆောက်အဦများနှင့် ဘာသာရေးဆိုင်ရာ အဆောက်အဦ များကို အကာအကွယ်ရယူပြီး ရပ်ကွက်အတွင်းရှိ ဒေသခံများကို အန္တရာယ်အတွင်းမှ   ဘေးကင်းရာကို သွားလာခွင့်ပြုရမည့်အစား  လူသားတံတိုင်းအဖြစ် အသုံးပြု၍ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်များကို  တိုက်ခိုက်ခဲ့ သည်ကို တွေ့ရှိရကြောင်း၊ ဘာသာရေးနှင့် သက်ဆိုင်သော အဆောက်အဦများ၊  ပညာရေးဆိုင်ရာ အဆောက်အဦများနှင့်  လူနေရပ်ကွက် အဆောက်အဦများကို အကာအကွယ်ယူ ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်ကို   တွေ့ရကြောင်း၊ ထိုအဆောက်အဦများကို အကာအကွယ်ယူ၍ လွိုင်ကော်အကျဉ်းထောင်ကို ပစ်ခတ် ခဲ့ပြီး ၄၀ မမ ဗုံးသီးများ ထိမှန်ခဲ့သည့် ဖြစ်စဉ်များရှိကြောင်း၊ ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၁၀ ရက်နေ့တွင် စစ်ကိုင်းတိုင်း ဒေသကြီး၊ ဝက်လက်မြို့နယ်၌ မန္တလေးမှ ကွမ်းရွက်ရောင်းပြန်လာသည့်   ကားကို ဏီၤ အကြမ်းဖက်သောင်းကျန်းသူများက မိုင်းဆွဲတိုက်ခိုက်၍ ယာဉ်ပေါ်ပါအပစ်မဲ့ အရပ်သားများကို သေနတ်ဖြင့် ပစ်ခတ်ခဲ့ကာ ကွမ်းရောင်းရငွေ ကျပ်သိန်း ၁၀၀ ခန့်ကို ယူဆောင်သွားသည့် ဖြစ်စဉ်များ ဖြစ်ပွားခဲ့ကြောင်း၊ ထိုဖြစ်စဉ်တွင် အသက်မသေဘဲ ကျန်ခဲ့သည့်သူ တစ်ယောက်ပြောဆိုချက်အရ ထိုကဲ့သို့ လုယက်ယူသွားသည့် PDF များသည် မည်သူတွေဖြစ်သည်ကို သိရှိကြောင်း ပြောကြားသည်။

ဇန်နဝါရီလ ၈ ရက်နေ့ ညပိုင်းတွင် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ တန့်ဆည်မြို့နယ်၊ ပုတီးကျေးရွာတွင် ရှိသော အထက(ပုတီး)ကျောင်းက မူလတန်းပြဆရာမဖြစ်သည့် ဒေါ်လှလှညွန့်နှင့် ခင်ပွန်းဖြစ်သူ ဦးအောင်ဇော်မိုးတို့နှစ်ဦးကို PDF အမည်ခံ အကြမ်းဖက်သမားက ဖမ်းဆီးခေါ်ဆောင်သွားပြီး နှိပ်စက်သတ်ဖြတ်ခြင်း၊ ဇန်နဝါရီလ ၁၀ ရက်တွင်လည်း ကသာမြို့နယ်၊ လက်ပန်ဇင်ကျေးရွာတွင် ရှိသော အခြေခံပညာမူလတန်းလွန်ကျောင်းရှိ ဆရာ၊ ဆရာမများ၊ ကျောက်ထုံးကြီးကျေးရွာ အထကကျောင်းရှိ ဆရာ၊ ဆရာမများနှင့် ဒေါင့်ကြီးကျေးရွာတွင်ရှိသော အထက(ခွဲ)ကျောင်းမှ ကျောင်း အုပ်ဆရာမကြီးတို့ကို PDF အမည်ခံအကြမ်း ဖက်သမားများက လက်ကိုင်ဖုန်းများကို လုယက် ယူဆောင်ကာ ကျောင်းဖွင့်လှစ်ခြင်း မပြုလုပ်ရန် ခြိမ်းခြောက်ပြောဆိုပြီး ဆရာ၊ ဆရာမများကို ခြေထောက်ဖြင့် ကန်ကျောက်ကာ၊ ဓားရိုးဖြင့် ရိုက်နှက်ခြင်း၊ ဇန်နဝါရီလ ၉ ရက်နေ့တွင်လည်း မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၊ စေတုတ္တရာမြို့နယ်  အပေါကျေးရွာက ကျောင်းအုပ်ဆရာကြီး ဦးသက်နောင်ထွန်းကို အကြမ်းဖက်သမားများက ဖမ်းဆီး ခေါ်ဆောင်ပြီး ငွေကျပ် သိန်း ၁၀၀ ဖြင့် ပြန်လည် ရွေးယူခိုင်းခြင်း၊ ဇန်နဝါရီလ ၃ ရက် နေ့လယ် ၂ နာရီခွဲခန့်က ကရင်ပြည်နယ်၊ မြဝတီမြို့နယ်၊ အပြင်ကွင်းကလေးကျေးရွာ၏ အနောက်မြောက်ဘက် မီတာ ၂၀၀၀ ခန့်အကွာနေရာတွင် ကိုဗစ်ရောဂါကာကွယ်၊ ထိန်းချုပ်၊  ကုသရေးလုပ်ငန်းများတွင် အရေးပေါ်လိုအပ်သည့်  အောက်ဆီဂျင် ပြတ်လပ်မှုမရှိစေရေးအတွက် ထိုင်းနိုင်ငံမှ အောက်ဆီဂျင်အရည် တန် ၂၀ တင်ဆောင် လာခဲ့သော   မော်တော်ယာဉ်ကို KNLA အဖွဲ့နှင့် PDF အမည်ခံအကြမ်းဖက်အဖွဲ့က အကြောင်းမဲ့ ပစ်ခတ်တိုက်ခိုက်ခဲ့မှု ဖြစ်ပွားခဲ့ကြောင်း၊ ထိုသို့ ရည်ရွယ်ချက်ရှိရှိဖြင့် လုပ်ဆောင်ခြင်းများသည် ဂျီနီဗာကွန်ဗန်းရှင်းများနှင့် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ဥပဒေတို့အရ စစ်ရာဇဝတ်မှု (War Crime) ကျူးလွန်ရာရောက်သည်ကို ထင်ရှားစွာတွေ့နိုင်ကြောင်း၊ NUG ၊ PDF အမည်ခံအကြမ်းဖက်သမားများအနေဖြင့် နိုင်ငံတော်တည်ငြိမ်အေးချမ်းရေးကို ပျက်ပြားစေရန်ရည်ရွယ်ကာ အဖျက် အမှောင့်လုပ်ငန်းမျိုးစုံကို လုပ်ဆောင်လျက်ရှိသည်ကို တွေ့ရမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားသည်။

ဆက်လက်၍ ဇန်နဝါရီလ ၁၃ ရက်နေ့တွင် PDF အမည်ခံအကြမ်းဖက်အဖွဲ့များက စစ်ကိုင်းတိုင်း ဒေသကြီး၊ ထီးချိုင့်မြို့နယ်၊ မရသိမ်ကျေးရွာ အခြေခံပညာမူလတန်းကျောင်းကို အကာအကွယ်ရယူကာ စခန်းချအခြေပြုနေပြီး စာသင်ကျောင်း ပတ်လည်တွင် မိုင်းများထောင်ပြီး သဲအိတ် ဘန်ကာတွေ ပြုလုပ်နေကြောင်း၊ ပြသထား သည့်ပုံများကို  ကြည့်ရင်သိနိုင်ကြောင်း၊ မိုင်းများထောင်ထားသည်ကို  တွေ့နိုင် ကြောင်း၊ ထို့နောက် အကြမ်းဖက်မှုများ ပြုလုပ်ရန်အတွက်  လက်လုပ်မိုင်းများ၊ လက်လုပ်ဗုံးသီးများ၊ လက်လုပ်သေနတ်များကို ပြင်ဆင်ဆောင်ရွက်နေကြောင်း၊ ထိုကျောင်း ထဲတွင်နေထိုင်သည့်နေရာများ၊ လက်လုပ် ဗုံးပြုလုပ်ရန်အတွက် ဖြတ်တောက်သည့် ကိရိယာများကို တွေ့နိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ထိုကိစ္စများကို လက်မခံသည့် ကျေးရွာသူ၊ ကျေးရွာသားများက လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်များထံကို လာရောက်သတင်းပေးသည့်အတွက် ထိုနေ့နံနက်ပိုင်းတွင်ပဲ သွားရောက်ချေမှုန်း ဖမ်းဆီးခဲ့ရကြောင်း၊ PDF အကြမ်းဖက်သမားများမှာ ထွက်ပြေးသွားခဲ့ပြီး ၎င်းတို့

၏ပြင်ဆင်ဆောင်ရွက်ခဲ့သော   အကြမ်းဖက်မှု လုပ်ရပ်များကို တားဆီးနိုင်ခဲ့ကြောင်း၊ ညပိုင်းတွင်   လုံခြုံရေး တပ်ဖွဲ့ဝင်များက ကျေးရွာလုံခြုံရေး၊ ပတ်ဝန်းကျင်လုံခြုံရေးအတွက် ထွက်သွားခဲ့ကြောင်း၊  ထိုအချိန်တွင် ၎င်းတို့အနေဖြင့်  သက်သေခံပစ္စည်းများ မကျန်ရှိစေရန်  ည ၁၀ နာရီတွင် ထိုစာသင်ကျောင်းကို   ဖောက်ဝင်လာပြီး မီးရှို့၊   ဖောက်ခွဲဖျက်ဆီးသွားခဲ့ကြောင်း ပြောကြားသည်။

ဆက်လက်၍ ရန်ကုန်တွင်ဖမ်းမိသည့် အကြမ်းဖက်သမား ဖြိုးဇေယျာသော်၏ ပြောကြားချက်အများကြီးထဲမှ  တချို့ကို ပြသလိုကြောင်း၊ ပြသရာတွင် ၎င်းတို့ မည်သို့ အကြမ်းဖက်မှု များကို ကျူးလွန်ခဲ့သည်၊ မည်သို့လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်၊   NUG ၏ လုပ်ဆောင်ချက်များက မည်သို့ရှိသည်တို့ကို နိုင်ငံတကာကပြောနေသည့် NUG နှင့် ပတ်သက်၍ ကာကွယ်ပြောနေသည့်သူများ ယခု Video File ကို  ကြည့်ရင်သိနိုင်ကြောင်း၊ NUG က မည်သို့ခိုင်းခဲ့သည်၊ မည်သို့ဖောက်ခွဲမှုများ လုပ်ခဲ့သည်ကို ပြသလိုကြောင်း၊ ထို့နောက် မောင်ကျော် (ခ) ဖြိုးဇေယျာသော်၏ ထွက်ဆိုချက် Video File ကို ပြသသည်။

ဆက်လက်၍ ဗိုလ်ချုပ်ဇော်မင်းထွန်းက ယခုပြသသည့် Video File နှင့် ပတ်သက်၍ ဖြိုးဇေယျာသော်၏ ထွက်ဆိုချက်နှင့် ရုပ်သွင်အမူအရာကို   ကြည့်ရင်သိနိုင်ကြောင်း၊ မိမိတို့ခြိမ်းခြောက်ပြီး ထွက်ခိုင်းခြင်း ဟုတ်/မဟုတ်နှင့်  ၎င်းသဘောအတိုင်းထွက်ဆိုခြင်း ဟုတ်/မဟုတ်ကို ၎င်း၏အမူအရာကို ကြည့်လျှင် သိနိုင်ကြောင်း၊ ထွက်ဆိုချက်များထဲက နောက်ဆုံး အချက်အနေဖြင့် ရန်ကုန်တိုင်းအတွင်း ပြည်သူလူထုထိတ် လန့်တုန်လှုပ်နေအောင် မိုင်းထောင်ဖောက်ခွဲမှု ၁၇၈ ကြိမ်လုပ်ခဲ့ကြောင်းကို ၎င်းင်းကိုယ်တိုင်ဝန်ခံသွားကြောင်း၊ ယခုလက်ရှိကာလအထိ နိုင်ငံ့ဝန်ထမ်း ၂၉၂ ဦးနှင့် အပြစ်မဲ့ပြည်သူ ၁၅၃၈ ဦး၊ စုစုပေါင်း ၁၈၃၀ ဦး အကြမ်းဖက်မှုကြောင့် သေဆုံးခဲ့ရကြောင်း၊ ထိုဖြစ်စဉ်များသည် NUG၊ CRPH ၏ ပြည်သူလူထုအပေါ်ထားသည့် စေတနာလားဟု မေးလိုကြောင်း ပြောကြားသည်။

တပ်မတော်က နိုင်ငံတော်တာဝန်ကို ထိန်းသိမ်းရယူခဲ့သည့်   ၂၀၂၁   ခုနှစ်၊ ဖေဖော်ဝါရီလ ၁ ရက်နေ့မှ ၂၀၂၂ ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၁၂ ရက်နေ့အထိ မြို့ကြီးအချို့တွင် အကြမ်းဖက်မှု(ဗုံးပေါက်ကွဲမှုအပါ) ၄၀၄၄ ကြိမ်၊ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်များက ထိန်းသိမ်းခဲ့ရမှုအနေဖြင့် အကြမ်းဖက်သူ ၁၄၈၀ ဦး၊ လက်နက်မျိုးစုံ ၁၁၆ လက်၊ ခဲယမ်းမျိုးစုံ ၁၁၇၅ တောင့်၊ လက်ဗစ်ဗုံး ၂၁ လုံး၊ လက်လုပ်မိုင်း ၇၄၁ လုံးနှင့် အခြားဖောက်ခွဲဖျက်ဆီးရေးပစ္စည်းများကို သိမ်း ဆည်းရမိခဲ့ကြောင်း၊ လုံခြုံရေးတပ်ဖွဲ့ဝင်များက အကြမ်းဖက်မှုမရှိစေရေးအတွက် ရှာဖွေဖော်ထုတ်မှုများ ဆောင်ရွက်ခဲ့ရာ  ပြစ်မှုမကျူးလွန်ရသေးဘဲ ပြစ်မှုကျူးလွန် ရန်ကြံစည် လုပ်ဆောင်နေသည့် အကြမ်းဖက်သူ ၁၀၀၆၉ ဦး၊ လက်နက်မျိုးစုံ ၃၃၃၅ လက်၊ ခဲယမ်းမျိုးစုံ ၁၅၉၄၉၉ တောင့်၊ လက်ဗစ်ဗုံး ၇၁၅ လုံး၊ လက်လုပ်မိုင်း ၇၁၆၁ လုံးနှင့် အခြားဖောက်ခွဲဖျက်ဆီးရေးပစ္စည်းများကို အချိန်မီဖော်ထုတ် တားဆီးထိန်းသိမ်း နိုင်ခဲ့ကြောင်း၊ စုစုပေါင်း အကြမ်းဖက်သူ ၁၁၅၄၉ ဦးကို ဖမ်းဆီးထိန်းသိမ်းနိုင်ခဲ့ပြီး လက်နက်မျိုးစုံ ၃၄၅၁ လက်၊ ခဲယမ်းမျိုးစုံ ၁၆၀၆၇၉ တောင့်၊ လက်ပစ်ဗုံး ၇၃၆ လုံး၊ လက်လုပ်မိုင်း ၇၉၀၂ လုံးတို့အား သိမ်း ဆည်းဖော်ထုတ်ရရှိခဲ့ကြောင်း ပြောကြားသည်။

တပ်မတော်အနေဖြင့် EAO အဖွဲ့ထဲက KNU တပ်မဟာ(၅/၆)ဆက်စပ်နယ်မြေ၊ ရှမ်းပြည်နယ် (အရှေ့မြောက်)ဘက်မှာ MNDAA ၊ ကယားပြည်နယ်မှာ KNPP ၏ အကြမ်းဖက်အဖွဲ့ဖြစ်သော NUG ၊ CRPH၊ PDF အမည်ခံ  အကြမ်းဖက်ပူးပေါင်းအဖွဲ့၊  စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး၊ မကွေးတိုင်းဒေသကြီး၏ နယ်မြေအချို့တွင် PDF အမည်ခံ  အကြမ်းဖက်အချို့နှင့် ထိတွေ့မှုများရှိကြောင်း၊ KNU/KNLA တပ်မဟာ(၅) နယ်မြေဖြစ်သည့် ဖာပွန်ခရိုင်၊ ဖာပွန်မြို့နယ်တွင် လူဦးရေ ၂၈၅၇၃ ဦး (သုံးသောင်းနီးပါး ဝန်းကျင်)ရှိပြီး အဆိုပါ လူဦးရေမှ ကိုဗစ်-၁၉ ရောဂါကာကွယ်ဆေး ၂ ကြိမ် ဆေးထိုးပြီးသူ ၇၄၇၉ ဦး(ခုနစ် ထောင်ကျော်)၊ ဆေးထိုးနိုင်ရန်ကျန် ၂၁၀၉၄ ဦး  (နှစ်သောင်းကျော်) ကျန်ရှိနေသေးကြောင်း၊ တပ်မတော်အနေဖြင့် နိုင်ငံသားတိုင်း ၎င်းတို့ခံစားခွင့်ရမည့် ကျန်းမာရေး၊ ကိုဗစ်-၁၉ ကာကွယ်ဆေးများ ထိုးနှံနိုင်ရန် ဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိကြောင်း၊  ဖာပွန်ဒေသသို့ ကိုဗစ်-၁၉ ကာကွယ်ဆေး ရရှိရန်အတွက် တပ်မတော်ပိုင်ယာဉ်များကို အသုံးပြုကြောင်း၊ ထို့အပြင် ဒေသခံ ဝန်ထမ်းများအတွက် လိုအပ်သည့်စားသောက်ကုန်၊ လူသုံးကုန်ပစ္စည်းများကို ပို့ပေးကြောင်း၊ ထိုကဲ့သို့      ပို့ဆောင်ပေးသည့်လမ်းတစ်လျှောက်တွင်  KNU တပ်မဟာ(၅) အနေဖြင့် ဖာပွန်မြို့အဝင်တွင် မိုင်းထောင်၊ မိုင်းခွဲတိုက်ခိုက်ခဲ့သည့်    ဖြစ်စဉ်များရှိကြောင်း၊  ပြည်သူလူထု အသုံးပြုနေသည့် လမ်းကြောင်းဖြစ်ကြောင်း၊  မိမိတို့ရှာဖွေဖော်ထုတ်ရသည့် မိုင်းများထဲမှာ  တချို့မိုင်းများ၏ ဓာတ်ပုံများကို ပြသသွားမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ လမ်းတစ်လျှောက်တွင် ဖော်ထုတ်ရသည့် မိုင်းများကို ကြည့်လျှင် လက်လုပ်မိုင်းများသည် လူတစ်ရပ်စာနီးပါးရှိကြောင်း၊ တပ်မတော်အနေဖြင့် စစ်မှန်သည့် ထာဝရငြိမ်းချမ်းရေးရရှိရေးအတွက်   NCA စာချုပ်ပါ သဘောတူညီချက်များကိုလိုက်နာ စောင့်ထိန်း လျက်ရှိပြီး တစ်နိုင်ငံလုံးထာဝရ ငြိမ်းချမ်းရေး ရရှိရန်အတွက်ကို ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်းနှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးတံခါးကိုအမြဲဖွင့်လှစ်ထားကြောင်း၊ KNU/KNLA တပ်မဟာ(၅)အနေဖြင့်    KNU ဗဟိုဦးစီးကော်မတီ၏ အမိန့်ကို   နာခံမှုမရှိဘဲ NCA စာချုပ်အားချိုးဖောက်လျက် ငြိမ်းချမ်းရေး လမ်းစဉ်ပျက်စီးစေရန် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိနေကြောင်း၊ ဖာပွန်ဒေသတွင် ရှိသည့် ပြည်သူလူထု၏ကိုဗစ်-၁၉ ကာကွယ် ဆေးပို့ပေးခြင်းများနှင့်ဖာပွန်ဒေသရှိ ပြည်သူလူထု၏ စားဝတ်နေရေးအတွက် ရိက္ခာ ပို့ပေးခြင်းများကို တိုက်ခိုက်လျက်ရှိကြောင်း၊ ထို့ကြောင့် မိမိတို့အနေဖြင့် အဆိုပါ ဒေသများတွင် ထိုကဲ့သို့နှောင့်ယှက် ပျက်စီးနေမှုများကို လုံခြုံရေးအရ ပြုလုပ်သင့်၊ ပြုလုပ်ထိုက်သည်များကို    လုပ်ဆောင်သင့် လုပ်ဆောင်ထိုက်သည့် နည်းလမ်းများဖြင့် တန်ပြန်ဆောင်ရွက်သွားရမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားသည်။

ဆက်လက်ပြီး   ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်မှ ပြောရေးဆိုခွင့်ရှိသူ ဦးခင်မောင်ဦးက ရှင်းလင်းပြောကြားရာတွင်   ယခုသတင်းစာ ရှင်းလင်းပွဲတွင် ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည့် လုပ်ငန်းများနှင့် ဆက်လက်ဆောင်ရွက်မည့် လုပ်ငန်းစဉ်များကို ရှင်းလင်း တင်ပြမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ တည်ဆဲနိုင်ငံရေးပါတီများ၏ စာရင်းများကို စစ်ဆေးဆောင်ရွက်ပြီးစီးမှု အခြေအနေ၊ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲ လုပ်ငန်းစဉ်များ၊ မဲမသမာမှုများနှင့် တရားမဲ့ ပြုကျင့်မှု ဖြစ်စဉ်များတွင် ပါဝင်ပတ်သက် ကျူးလွန်ဆောင်ရွက်ခဲ့ကြသူများအပေါ် အရေးယူ ဆောင်ရွက်မှု    အခြေအနေ၊ ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်နှင့် နိုင်ငံရေးပါတီများ ရွေးကောက်ပွဲ စနစ်ဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးပွဲကျင်းပ ဆောင်ရွက်ခဲ့မှု အခြေအနေနှင့် မဲဆန္ဒရှင် စာရင်းပြုစုခြင်း၊ ဥပဒေ၊ နည်းဥပဒေများ   သုံးသပ်ပြင်ဆင်ခြင်း၊ ဝန်ထမ်းအင်အား ဖြည့်တင်းခြင်းအပါအဝင် ဆက်လက် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည့် လုပ်ငန်းစဉ်များကို ရှင်းလင်းသွားမည် ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားသည်။

တည်ဆဲနိုင်ငံရေး ပါတီများ၏ စာရင်းများ စစ်ဆေးဆောင်ရွက်ပြီးစီးမှု အခြေအနေကို ဦးစွာတင်ပြမည် ဖြစ်ကြောင်း၊ ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်တွင် မှတ်ပုံတင်ထားရှိသည့် နိုင်ငံရေးပါတီပေါင်း ၉၂ ပါတီရှိပြီး ယင်းပါတီအားလုံးသည် ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော် ဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ၊ နိုင်ငံရေးပါတီများ မှတ်ပုံတင်ခြင်းဥပဒေ၊ နည်းဥပဒေများ အပါအဝင် တည်ဆဲဥပဒေ၊ နည်းဥပဒေများကို လိုက်နာရန် တာဝန်ရှိကြောင်း၊ နိုင်ငံရေးပါတီများ မှတ်ပုံတင်ခြင်းဥပဒေအခန်း(၄)တွင် ပါတီရန်ပုံငွေနှင့် ပစ္စည်းများစုဆောင်းခြင်း၊ ထိန်းသိမ်းခြင်း၊ သုံးစွဲခြင်း၊ စစ်ဆေးခြင်း၊ စာရင်းရှင်းလင်းဖျက်သိမ်းခြင်းနှင့် စပ်လျဉ်း၍လည်းကောင်း၊ နိုင်ငံရေးပါတီများ မှတ်ပုံတင်ခြင်းနည်းဥပဒေ အခန်း(၄)တွင် ပါတီရန်ပုံငွေ၊  ငွေကြေး၊ ပစ္စည်းများထိန်းသိမ်းခြင်း၊ သုံးစွဲခြင်းနှင့် စပ်လျဉ်း၍လည်းကောင်း   ပြဋ္ဌာန်းထားရှိပြီး ဖြစ်ကြောင်း၊  ၂၀၁၀ ပြည့်နှစ်တွင် ပြန်လည်တည်ထောင် မှတ်ပုံတင်ခဲ့ကြသည့် တည်ဆဲနိုင်ငံရေး ပါတီများ၏ စာရင်းများကို ယခင်က    စစ်ဆေးနိုင်ခဲ့ခြင်း မရှိသည့်အတွက် ဥပဒေနှင့်အညီ စစ်ဆေးရန် လိုအပ်လျက်ရှိကြောင်း ပြောကြားသည်။

နိုင်ငံတော်စီမံ အုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ၏ ရှေ့လုပ်ငန်းစဉ်(၅)ရပ်ပါ လုပ်ငန်းစဉ်(၁)အရ ပြန်လည်ဖွဲ့စည်း ခဲ့သည့် လက်ရှိပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်သည် လုပ်ဆောင်သင့်၊ လုပ်ဆောင် ထိုက်သည်များကို ဥပဒေနှင့်အညီ ဆက်လက်လုပ်ဆောင်လျက် ရှိရာတွင် ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် အဖွဲ့ဝင်များ ဦးဆောင်ပြီး သက်ဆိုင်ရာအစိုးရဌာန၊ အဖွဲ့အစည်းများက ကိုယ်စားလှယ်များပါဝင်သည့် ပူးပေါင်းစစ်ဆေးရေး အဖွဲ့များနှင့် နိုင်ငံရေးပါတီများ၏ စာရင်းများကို စစ်ဆေးခဲ့ခြင်းဖြစ်ကြောင်း၊   သြဂုတ်လ စတုတ္ထပတ်ကစပြီး ဆောင်ရွက်ခဲ့ရာတွင် နိုဝင်ဘာလကုန် အထိ စစ်ဆေးပြီးပါတီ ၃၈ ပါတီဖြစ်ကြောင်း၊ ဒီဇင်ဘာလအတွင်းတွင် တနင်္သာရီတိုင်း ဒေသကြီး အခြေစိုက် ၁ ပါတီ၊ ရခိုင်ပြည်နယ်အခြေစိုက် ၅ ပါတီ၊ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးအခြေစိုက် ၂ ပါတီနှင့် ရှမ်းပြည်နယ်အခြေစိုက် ၅ ပါတီ၊ စုစုပေါင်း  ၁၃ ပါတီ ထပ်မံစစ်ဆေးပြီးစီးခဲ့သည့်အတွက် ယနေ့အထိစစ်ဆေးပြီး နိုင်ငံရေးပါတီ ၅၁ ပါတီဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားသည်။

ဆက်လက်ပြီး ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲလုပ်ငန်းစဉ်များ၊ မဲမသမာမှုများနှင့် တရားမဲ့ပြုကျင့်မှုဖြစ်စဉ်များတွင် ပါဝင်ပတ်သက် ကျူးလွန်ဆောင်ရွက်ခဲ့သူများအပေါ် အရေးယူ ဆောင်ရွက်မှု အခြေအနေကို ရှင်းလင်းတင်ပြမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲကာလတွင် ရွေးကောက်ပွဲနှင့် ပတ်သက်သည့်အမှုပေါင်း  ၁၀၇၇ မှုဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး ရွေးကောက်ပွဲဥပဒေဖြင့် အရေးယူဆောင်ရွက်ခဲ့သည့်အမှု ၅၄၆ မှုရှိခဲ့ပါကြောင်း၊ ယင်းအမှုများနှင့် စပ်လျဉ်းပြီး  ပြည်ထဲရေး ဝန်ကြီးဌာန၊ မြန်မာနိုင်ငံရဲတပ်ဖွဲ့က  ရရှိသောစာရင်းဇယားများအရ တရားစွဲတင်  ၃၄၂ မှု၊ ပိတ်သိမ်း ၁၉၄ မှုနှင့် ဥပဒေအကြံတောင်းဆဲ ၁၀ မှုတို့ ဖြစ်ပါကြောင်း ပြော ကြားသည်။

အလားတူ တိုင်းဒေသကြီး/ပြည်နယ်အလိုက် မဲဆန္ဒရှင်စာရင်းများတွင် နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်   အမှတ်တစ်ခုတည်းဖြင့် မဲစာရင်း ၂ ကြိမ်၊ ၃ ကြိမ်နှင့်အထက် ပါဝင်နေသူများ မဲပေးခြင်းကို စိစစ်လျက်ရှိရာတွင်တွေ့ရှိရသည့် နိုင်ငံသားစိစစ်ရေးကတ်တူ၊ အမည်တူမဲပေးသူပေါင်း ၂၁၆၉ ဦးကို အရေးယူနိုင်ရေးတိုင်ကြား/တရားစွဲဆိုခြင်းများ  ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း၊ ထို့အတူ  ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ်  အထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲလုပ်ငန်းစဉ်များ၊ မဲမသမာမှုများနှင့် တရားမဲ့ပြုကျင့်မှု ဖြစ်စဉ်များတွင် ပါဝင်ပတ်သက်ကျူးလွန် ဆောင်ရွက်ခဲ့သူများကို ဥပဒေနှင့်အညီ အရေးယူဆောင်ရွက်လျက်ရှိရာ နိုင်ငံတော်သမ္မတဟောင်း ဦးဝင်းမြင့်၊ နိုင်ငံတော်၏ အတိုင်ပင်ခံပုဂ္ဂိုလ်ဟောင်း ဒေါ်အောင်ဆန်းစုကြည်၊ ဝန်ကြီးဟောင်းဦးမင်းသူ၊ ယခင်ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် ဥက္ကဋ္ဌနှင့်အဖွဲ့ဝင်များ၊ တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်ဝန်ကြီးချုပ်များ၊ လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများ၊   ပါတီ အောင်နိုင်ရေး အဖွဲ့ဝင်များ၊ ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် အဖွဲ့ခွဲဝင်များ စသည့်  ကျူးလွန်သူ ၄၂၂ ဦးကိုလည်း အရေးယူနိုင်ရေး ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း၊ ဆက်လက်စိစစ် ဆောင်ရွက်ဆဲလည်း ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားသည်။ ထို့ပြင် ၂၀၂၀ ပြည့်နှစ် ပါတီစုံဒီမိုကရေစီအထွေထွေ ရွေးကောက်ပွဲ လုပ်ငန်းများအပေါ် စနစ်တကျ ကြီးကြပ်ကွပ်ကဲ ဆောင်ရွက်ရန် အားနည်းပျက်ကွက်ခဲ့သည့် ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်နှင့် ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် အဖွဲ့ခွဲအဆင့်ဆင့်က ဥက္ကဋ္ဌနှင့် အဖွဲ့ဝင်ပေါင်း ၂၄၈၃ ဦးကိုလည်း ဥပဒေနှင့်အညီ အရေးယူနိုင်ရေး   ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း ပြောကြားသည်။

ယခုဆက်လက်ပြီး ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်နှင့် နိုင်ငံရေးပါတီများ ရွေးကောက်ပွဲ စနစ်ဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးပွဲကျင်းပ ဆောင်ရွက်မှု အခြေအနေကို တင်ပြမည်ဖြစ်ကြောင်း၊ ဆွေးနွေးပွဲကို ဒီဇင်ဘာလ ၂၄ ရက်နေ့မှ ၂၆ ရက်နေ့အထိ ရန်ကုန်မြို့၊ ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးအစိုးရအဖွဲ့ မင်္ဂလာခန်းမနှင့် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီးလွှတ်တော် ရုံးရှိ အစုအဖွဲ့အလိုက် ဆွေးနွေးပွဲခန်းများတွင် ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့ကြောင်း၊ ဆွေးနွေးပွဲကို တက်ရောက်ရန်အတွက် ယခင်ဖေဖော်ဝါရီလ၊ မေလနှင့် နိုဝင်ဘာလတွင် ပြုလုပ်ခဲ့သည့် ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်နှင့် နိုင်ငံရေးပါတီများ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးပွဲများတွင် ပါဝင်တက်ရောက်ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည့် နိုင်ငံရေးပါတီ ၇၁ ပါတီကို ဖိတ်ကြားရာတွင် နိုင်ငံရေးပါတီ ၆၂ ပါတီက ကိုယ်စားလှယ် ၁၁၅ ဦး တက်ရောက်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားသည်။

ဒီဇင်ဘာလ ၂၄ ရက်နေ့ နံနက်ပိုင်းတွင် ပြုလုပ်သည့်   ဖွင့်ပွဲအခမ်းအနားတွင် ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်ဥက္ကဋ္ဌ ဦးသိန်းစိုးက  မြန်မာနိုင်ငံနှင့်သင့်လျော် ကိုက်ညီသည့် ရွေးကောက်ပွဲစနစ် ပြောင်းလဲကျင့်သုံးနိုင်ရေး ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်နှင့် နိုင်ငံရေးပါတီများ ယခင်သုံးကြိမ် တွေ့ဆုံဆွေးနွေးခဲ့မှု၊ ယခုစတုတ္ထအကြိမ်မြောက် ပြုလုပ်မည့် ဆွေးနွေးပွဲတွင် ဆောင်ရွက်မည့်အစီအစဉ်၊ ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအသီးသီးရှိ လွှတ်တော်ရွေးကောက်ပွဲများတွင် အသုံးပြုလျက်ရှိသော အချိုးကျကိုယ်စားပြုစနစ်ကို အများပြည်သူများ လေ့လာသိရှိနိုင်ရန် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိမှုနှင့်   မိမိတိုင်းပြည်၊ လူမျိုးနှင့်ဆီလျော် ကိုက်ညီသည့် ရွေးကောက်ပွဲစနစ်  ဖော်ဆောင်နိုင်ရေး အလေးထားဆွေးနွေးကြရန် တိုက်တွန်းပြောကြားခဲ့ကြောင်း၊   ထိုသို့ဆွေးနွေး ဆောင်ရွက်ရာတွင် တက်ရောက်လာကြသည့် နိုင်ငံရေးပါတီများကို အစုအဖွဲ့ ၆ ဖွဲ့ခွဲပြီး   ပြည်သူ့လွှတ်တော်၊  အမျိုးသားလွှတ်တော်နှင့်တိုင်းဒေသကြီး(သို့မဟုတ်) ပြည်နယ်လွှတ်တော်တို့နှင့်  ပတ်သက်ပြီး ဆွေးနွေးနိုင်ရန် လွှတ်တော်တစ်ခုအတွက် အစုအဖွဲ့ ၂ ဖွဲ့စီ တာဝန်ခွဲဝေသတ်မှတ်ပေးခဲ့ကြောင်း၊ နိုင်ငံရေးပါတီအစုအဖွဲ့ ၆ ဖွဲ့သည်  သက်ဆိုင်ရာ လွှတ်တော်များမှာ အချိုးကျကိုယ်စားပြုစနစ်(PR)အရ ဆောင်ရွက်သင့်သည့် ရွေးကောက်ပွဲ ဒီဇိုင်းများနှင့်စပ်လျဉ်းပြီး ဒီဇင်ဘာလ ၂၄ ရက်နှင့် ၂၅ ရက်များတွင် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းပြီး စာတမ်းများ ရေးသားပြုစုခဲ့ကြကြောင်း၊ ဒီဇင်ဘာလ ၂၆ ရက်နေ့တွင် အစုအဖွဲ့အသီးသီးက ၎င်းတို့၏ စာတမ်းများကို ဖတ်ကြားရှင်းလင်းတင်ပြ ခဲ့ကြကြောင်း ပြောကြားသည်။

နိုင်ငံရေးပါတီအစုအဖွဲ့ ၆ ဖွဲ့၏ တင်ပြ ချက်စာတမ်းများကို ခြုံငုံသုံးသပ်ချက်အရ တွေ့ရှိရသည်မှာ အစုအဖွဲ့အားလုံးက လွှတ်တော်သုံးရပ်တွင် အချိုးကျကိုယ်စားပြု စနစ်ကိုကျင့်သုံးရာတွင် စာရင်းပိတ်အချိုးကျ ကိုယ်စားပြုစနစ် (Closed List-PR)ကို ကျင့်သုံးသင့်သည်ဟု တင်ပြခဲ့ကြကြောင်း၊ (Closed List-PR) စနစ်သည် မဲဆန္ဒရှင်က ပါတီကိုသာ မဲပေးရသဖြင့် ယှဉ်ပြိုင်ကြသည့် ပါတီကိုယ်စားပြုနှင့် တစ်သီးပုဂ္ဂလ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများကို ပြည်သူလူထုက မျက်မြင်သိရှိနိုင်ရန် မဲရုံဝင်ပေါက်အနီးတွင် ပါတီအမည်၊ ကိုယ်စားလှယ်လောင်းများ၏ အမည်နှင့် ဓာတ်ပုံများချိတ်ဆွဲထား သင့်ကြောင်း အကြံပြုတင်ပြခဲ့ကြကြောင်း၊ အမျိုးသားလွှတ်တော်တွင်ပါသည့် ကိုယ်ပိုင် အုပ်ချုပ်ခွင့်ရတိုင်း/ဒေသ ၆ ခုနှင့်  တိုင်း ဒေသကြီး/ပြည်နယ်လွှတ်တော်တွင်ပါသည့် တိုင်းရင်းသား လူမျိုးလွှတ်တော် ကိုယ်စားလှယ် နေရာများကို ယခင်ကျင့်သုံးခဲ့သည့် အတိုင်း FPTP စနစ်ကို  ကျင့်သုံးဆောင်ရွက်ရန် သဘောတူညီခဲ့ကြကြောင်း၊  လွှတ်တော် အလိုက် မဲဆန္ဒနယ်နှင့် ကိုယ်စားလှယ်နေရာ လျာထားသတ်မှတ်ရာတွင် တိုင်းဒေသကြီး/ပြည်နယ်၊ ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့် ရတိုင်း/ဒေသ၊ ခရိုင်၊ မြို့နယ်များဖွဲ့စည်းတည်ရှိမှုနှင့် တိုင်း ရင်းသားလူမျိုးစုများနေထိုင်မှုတို့အပေါ် မူတည်ပြီး PR စနစ်နှင့် လိုက်လျောညီထွေအောင် သတ်မှတ်ကြရန် ဆွေးနွေးတင်ပြခဲ့ကြကြောင်း ပြောကြားသည်။

ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် ဥက္ကဋ္ဌက ဆွေးနွေးပွဲအခမ်းအနား နိဂုံးချုပ် အမှာစကား ပြောကြား ခဲ့ရာတွင် အများအကျိုး ရှေးရှုပြီး ပါဝင်ဆွေးနွေးခဲ့ကြသည့် နိုင်ငံရေးပါတီများအားလုံးကို ကျေးဇူးတင်ဂုဏ်ယူပါ ကြောင်းနှင့်  FPTP စနစ်မှ PR စနစ်သို့ ပြောင်းလဲရာတွင် ယခုဆွေးနွေးချက်များ အပေါ်မူတည်ပြီး လိုအပ်သည့်ဥပဒေများကို  သုံးသပ်ပြင်ဆင်မည်ဖြစ်ကြောင်းနှင့် လွတ်လပ်ပြီး တရားမျှတသည့် ရွေးကောက်ပွဲ ကျင်းပနိုင်ရေး ပြည်ထောင်စုအစိုးရအဖွဲ့၊ ပြည်ထောင်စု ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်၊ နိုင်ငံရေးပါတီများနှင့်  ပြည်သူလူထုအားလုံး ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှသာ အောင်မြင်မည် ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားသည်။

ဆက်လက်ပြီး မဲဆန္ဒရှင်စာရင်းပြုစုခြင်း၊ ဥပဒေ၊ နည်းဥပဒေများကို သုံးသပ်ပြင်ဆင် ခြင်း၊ ဝန်ထမ်းအင်အားဖြည့်တင်းခြင်းအပါ အဝင် ဆက်လက်ဆောင်ရွက်လျက်ရှိသည့် လုပ်ငန်းစဉ်များကို ရှင်းလင်းတင်ပြမည်ဖြစ် ကြောင်း၊ နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ၏ ရှေ့လုပ်ငန်းစဉ်(၅)ရပ်ပါ လုပ်ငန်းစဉ်(၅)အရ လွတ်လပ်ပြီးတရားမျှတသော ပါတီစုံဒီမိုကရေစီအထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကျင်းပ နိုင်ရေးအတွက် ကြိုတင်ပြင်ဆင်ဆောင်ရွက်ရာတွင် မဲဆန္ဒရှင်စာရင်းမှန်ကန်၊ ပြည့်စုံရေးသည် အခြေခံကျပြီး အရေးကြီးသည့်လုပ်ငန်း တစ်ရပ်ဖြစ်၍ ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က  အလေးထားဆောင်ရွက် လျက်ရှိကြောင်း၊ ထိုသို့ဆောင်ရွက်ရာတွင် သက်ဆိုင်ရာ ကော်မရှင်အဖွဲ့ခွဲ အဆင့်ဆင့်နှင့် ဌာနဆိုင်ရာများ၏ ကြီးကြပ်ကူညီမှုနှင့်မြို့နယ် ရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင် အဖွဲ့ခွဲများနှင့် မြို့နယ်အထွေထွေ အုပ်ချုပ်ရေးဦးစီးဌာန၊ မြို့နယ်လူဝင်မှုကြီးကြပ်ရေးနှင့် ပြည်သူ့ အင်အားဦးစီး ဌာနတို့ ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ခြင်း ဖြစ်ကြောင်း၊ မဲဆန္ဒရှင်စာရင်းပြုစုပြီး ပါကလည်း မှန်ကန် ပြည့်စုံမှုရှိရေး မြို့နယ်အခြေစိုက် နိုင်ငံရေးပါတီများအပါအဝင် သက်ဆိုင်သူများနှင့် ဆက်လက်ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း ပြောကြားသည်။

အလားတူ ပြည်ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲ ကော်မရှင်နှင့် နိုင်ငံရေးပါတီများတွေ့ဆုံ ဆွေးနွေး သဘောတူညီပြီး ဖြစ်သည့် လွှတ်တော်ရွေးကောက်ပွဲများတွင် မြန်မာနိုင်ငံနှင့် ကိုက်ညီသင့်လျော်သည့် အချိုးကျကိုယ်စား ပြုစနစ်(PR) ပြောင်းလဲကျင့်သုံးနိုင်ရေးအတွက် သက်ဆိုင်ရာ လွှတ်တော် ရွေးကောက် ပွဲဥပဒေ၊ နည်းဥပဒေများကို သုံးသပ်ပြင်ဆင် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း၊ ထို့အတူ ပြည် ထောင်စုရွေးကောက်ပွဲကော်မရှင်က တာဝန်ယူ ဆောင်ရွက်ရမည့် ဥပဒေများကို သုံးသပ်ပြင်ဆင်ခြင်း၊ ယခင်ကပြဋ္ဌာန်းခြင်း မပြုနိုင်သေးသည့် လွှတ်တော်ကိုယ်စားလှယ်တာဝန်မှ ပြန်လည်ရုပ်သိမ်းခြင်း ဆိုင်ရာ ဥပဒေပြဋ္ဌာန်းနိုင်ရေး ဥပဒေကြမ်းရေးဆွဲခြင်းတို့ကို ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း ပြောကြားသည်။

နိဂုံးချုပ်အနေဖြင့်  ပြည်ထောင်စုရွေး ကောက်ပွဲကော်မရှင်သည် နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီ၏ နိုင်ငံတော်တာဝန် ထမ်းဆောင်ရာတွင် ဆောင်ရွက်မည့်ရှေ့ လုပ်ငန်းစဉ်(၅)ရပ်၊ လုပ်ငန်းစဉ်(၁)ပါလုပ် ဆောင်သင့် လုပ်ဆောင်ထိုက်သည်များကို ဥပဒေနှင့်အညီဆက်လက်ဆောင်ရွက်လျက် ရှိကြောင်း၊ ထို့အတူ လုပ်ငန်းစဉ်(၅)နှင့် အညီ လွတ်လပ်ပြီးတရားမျှတသော ပါတီစုံ ဒီမိုကရေစီ အထွေထွေရွေးကောက်ပွဲကျင်းပနိုင်ရေး သက်ဆိုင်ရာဌာန အဖွဲ့အစည်းများနှင့် ပူးပေါင်း ဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း၊ ထိုသို့ဆောင်ရွက်ရာတွင် အရေးကြီးသည့် လုပ်ငန်းစဉ်များဖြစ်သည့် မဲဆန္ဒရှင်စာရင်း ပြုစုခြင်း၊ ဥပဒေ၊ နည်းဥပဒေများ သုံးသပ်၊ ပြင်ဆင်၊ ပြဋ္ဌာန်းခြင်း၊ ဝန်ထမ်းအင်အားတိုးချဲ့၊ ဖြည့်တင်းခြင်းနှင့် လေ့ကျင့်သင်တန်း ပေးခြင်း၊ အခြေခံ အဆောက်အဦများတည်ဆောက်ခြင်း၊ လိုအပ်သည့်အုပ်ချုပ်ထောက်ပံ့မှုများ ဆောင်ရွက်ပေးခြင်းနှင့် စစ်ဆေးကြပ်မတ်ခြင်းများကို အလေးထားဆောင်ရွက်လျက်ရှိကြောင်း ပြောကြားသည်။